افسانه سياه گالش در فرهنگ گيلان مطالعه موردي: غرب و شرق گيلان

The legend of Black Galash in the culture of Gilan, a case study: West and East Gilan

افسانه‌ها، اسناد مردم‌شناختي ارزشمندي هستند كه ژرف‌ساخت‌هاي فرهنگي و نيز خرده‌فرهنگ‌ها در آنها قابل‌تحليل است. افسانه‌هاي ايراني، بازتاب تمرار يك سنت قديمي در فرهنگ و زبان اين ناحيه جغرافيايي پهناور است كه در فراسوي مرزهاي ايران كنوني گسترش‌يافته است. در گيلان دورگه قوم بومي به نام گيل و تالش وجود دارد. يكي از افسانه‌هاي كهن مردم شرق و غرب گيلان سياه گالش است. او هم از چوپان و هم از دام‌ها حمايت مي‌كند و درعين‌حال فرد خاطي را كيفر مي‌دهد. در واقع سياه گالش حافظ نظام دامداري در گيلان است. سياه گالش بازمانده افسانه مخصوص تمدن گيلاني (املش، مارليك و ) است و به ‌نوبة خود در فرهنگ امروز، نماد ذهني نيازهاي ماديِ مردمي است كه معيشتشان مبتني بر دامداري و شباني است. مقاله حاضر باهدف مطالعه، تحقيق ميداني افسانه سياه گالش ميان تالشان غرب و گالشان شرق گيلان صورت‌گرفته است و وجوه اشتراك و افتراقدر باورهاي مردم دو سوي گيلان را براي اولين‌بار مورد بررسي و كنكاش قرار داده است.