عوامل موثر براجتماع‌پذيريِ فضاهاي باز دانشگاهي

Effective factors for the sociability of university open spaces

پرديس هاي دانشگاهي سطح وسيعي از زمين را به خود اختصاص ميدهند اما عمدتا در برنامه ريزي و طراحي آنها توجه اصلي به ساختمان‌ها بوده و فضاهاي باز، به صورت باقيمانده زمين پس از قرارگيري ساختمان ها در سايت شكل ميگيرند. با اين وجود فضاهاي باز دانشگاهي علاوه بر زيباسازي محيط، نقش اساسي در شكل دادن به هويت دانشگاه، جذب دانشجويان، رفاه، اجتماعي شدن و به صورت كلي ارتقا زندگي دانشگاهي دانشجويان ايفا ميكنند. فضاهاي باز دانشگاهي به سبب قابل استفاده بودن براي دانشجويان، اساتيد و كاركنان دانشكده‌ها و حتي مراجعان عمومي دانشگاه‌ها، ميتوانند بستري براي فعاليتهاي بين رشته‌اي و ارتباطات سازنده بين افراد فراهم كرده و نيز زمينه‌ساز رشد فردي و اجتماعي دانشجويان شوند. به همين سبب اين پژوهش سعي دارد تا به بررسي فضاهاي باز دانشگاهي به عنوان فضاهاي اجتماعي و جمعي پرداخته و عوامل اثرگذار بر اجتماع پذيري اين محيط ها را بررسي كند. در روش شناسي پژوهش با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي عوامل تاثيرگذار بر جذب افراد به يك فضاي باز دانشگاهي شناسايي مي‌گردند و تلاش بر اين است كه عوامل موثر بر اجتماع پذيري براي فضاهاي باز دانشگاهي در داخل و خارج از ايران احصا شوند با توجه به بررسي هاي انجام شده و مطالعه ادبيات موجود، دو گروه از عوامل 1) عوامل محيطي (شامل عوامل كالبدي، عوامل عملكردي و عوامل مربوط به شرايط محيطي) و 2) عوامل انساني (عوامل فردي/ادراكي و عوامل اجتماعي) بر اجتماع پذيري فضاهاي باز دانشگاهي تاثيرگذارند. در ادامه با تحليل اطلاعات جمع آوري شده، چهارچوبي براي مولفه هاي اثرگذار بر اجتماع پذيري فضاهاي باز دانشگاهي ارائه گرديد. اين چهارچوب ميتواند در ارزيابي و پيشبيني توفيق محيط‌هاي باز دانشگاهي از باب اجتماع پذيري و رونق حضور كاربران در فضاهاي باز دانشگاهي مورد استفاده برنامه‌ريزان و طراحان قرار گيرد. لازم به ذكر است كه در راستاي شناسايي و تطبيق هر چه بهتر و اصيل تر عوامل اثرگذار بر اجتماع پذيري در پرديس هاي دانشگاهي متعلق به فرهنگ هاي گوناگون، بررسي ويژگي ها و شناخت زمينه به صورت مطالعه موردي حائز اهميت ويژه است.