تبيين معيارهاي معماري اسلامي در طراحي فضاهاي دانشگاهي

Explanation of Islamic architecture criteria in designing academic spaces

جامعه ي اسلامي و نهادهاي متولي برقراري آن به منظور فراهم نمودن شرايط رسيدن به هدف نهايي انسان كه همان تقرب الهي و اصولي كه منتسب به زمان ظهور و دوران حكمراني امام عصر (عجل الله تعالي فرجه الشريف) باشد نياز به زمينه سازي بسترهاي مناسب مكتب اسلام و حيات آرماني انسان كامل دارد. نظام دانشگاهي نيز به دليل داشتن قابليت هاي مختلف علمي، پژوهشي و توسعه آفرين جوامع به مثابه سرمايه هاي اجتماعي تمدن ساز از شاخص هاي پيش برد اين مهم محسوب مي شود. در اين رابطه دانشگاه به عنوان دستگاه انسان سازي جامعه، بايستي صحيح حركت كند و انسان متناسب با هدف‌هاي جمهوري اسلامي بسازد. بنابراين به كارگيري الگوهاي معماري اسلامي برپايه ي فرهنگ غني اسلامي و احياي تفكر حاصل از آن در كنار توجه به عناصر و اجزاي محيط هاي دانشگاهي ضروري به نظر مي رسد. بر اين اساس هدف تحقيق شناسايي مباني، اصول، ارزش ها و روش هاي الگوهاي معماري اسلامي و تأثير متغيرهاي مؤثر حاصل از آن در كيفيت فضايي محيط هاي دانشگاهي است. بنابراين تحقيق حاضر كيفي است و با روش تحقيق توصيفي – تحليلي و براساس مطالعات كتابخانه اي به تجزيه و تحليل و بررسي اطلاعات مربوط مي پردازد. نتايج تحقيق نشان مي دهد ويژگي هاي كالبدي مراكز دانشگاهي با به كارگيري الگوهاي معماري اسلامي مي تواند هم از لحاظ فرهنگي و هم از لحاظ هويت بناها براي نسل هاي آينده به هدف متعالي خود كه بسترسازي حيات طيبه دانشجويان براي ارتباط و مشاركت در پيشبرد جامعه ي اسلامي و تعالي امنيت و آسايش فردي و اجتماعي دانشجويان باشد دست يابد. از سوي ديگر يافته ها نشان مي دهد ارزش الگوهاي معماري اسلامي – ايراني به حدي است كه حتي در مراكز علمي كشورهاي غربي نيز به كارگرفته شده-اند در حالي كه از ريشه هاي اصلي الگو هاي حاصل از آن در هيچ منبع و استناد علمي اشاره اي نشده است. از جمله اصول معماري اسلامي: توحيد، تعادل، تشابه، عبادت، حد و مرز و حجاب و ... مدنظر قرار دارند.