گمانه زني به منظور تعيين عرصه و پيشنهاد حريم تپه امرايي، شهرستان سلسله، لرستان

تپه امرايي يكي از شاخص‌ترين محوطه‌هاي باستاني شهرستان سلسله (الشتر) از نظر وجود آثار باستان‌شناختي است. بررسي‌هاي اوليه در اين تپه‌ي باستاني نشان‌دهنده‌ي وجود ادوار فرهنگي از دوران پيش‌ازتاريخ، تاريخي و اسلامي است. همين عامل موجب گرديده تا پژوهشگران و باستان‌شناسان در مطالعات باستان‌شناسي خود در الشتر همواره از اين تپه نيز بازديد نمايند. پيش از اين مطالعه، بررسي‌هاي متعددي در اين محوطه صورت گرفته است. در الشتر و در تپه‌ي امرايي پيش از همه، اورل استاين به بررسي باستان‌شناسي پرداخته است (Stein 1940). كلرگاف در طي بررسي‌هاي باستان‌شناسي كه در شمال لرستان در سال‌هاي 1967 ـ 1963 م. داشت، از الشتر و تپه بتكي نيز ديدن نمود (Goff 1971). لويي واندنبرگ به بررسي محوطه‌هاي باستاني دشت الشتر پرداخت كه طي آن برخي از محوطه‌هاي الشتر از جمله تپه گريران، تپه بتكي و چغابال را معرفي نمود (واندنبرگ 1379: 95). در سال 1348 ه.ش حميد ايزدپناه با هدف معرفي آثار باستاني لرستان، تعداد قابل‌توجهي از آثار شهرستان الشتر را شناسايي كرد و بعدها تحت عنوان كتابي با نام «آثار باستاني و تاريخي لرستان» در سه جلد به چاپ رساند (ايزدپناه 1376: 274). در سال 1376 ه.ش علي سجادي از طرف ميراث‌ فرهنگي استان لرستان مأموريت مطالعه و بررسي شهرستان الشتر را يافت. تپه امرايي در طي بررسي كه سجادي در اين فصل داشت، مورد بررسي قرار گرفت. گزارش كار ايشان هم‌اكنون در اداره‌ي ميراث ‌فرهنگي استان لرستان نگهداري مي‌شود (سجادي 1376). علاوه بر اين، در سال‌هاي 1385 و 1386 ه.ش داوود داوودي در طي دو فصل به مطالعه‌ي آثار باستاني و تاريخي شهرستان الشتر پرداخت (داوودي 1385، 1386). در فصل اول بررسي داوودي در شهرستان الشتر تپه امرايي مورد بررسي قرار گرفته است (داوودي 1385: 240 ـ 235). در راستاي حفاظت از تپه باستاني امرايي، نگارنده از سوي ميراث ‌فرهنگي استان لرستان در ارديبهشت‌ماه 1400 مأموريت بررسي و گمانه‌زني به‌منظور تعيين عرصه و پيشنهاد حريم اين تپه را يافت. بررسي سطحي و گمانه‌زني در اين تپه از 3 ارديبهشت‌ماه تا 3 خرداد ادامه يافت. در اين مدت تپه به‌دقت مورد بررسي قرار گرفت و 16 گمانه 1 در 1 متر در جهات مختلف تپه كاوش شد. در طي بررسي سطحي محوطه، هدف ثبت دقيق يافته‌هاي فرهنگي نواحي مختلف تپه بود. براي اين منظور، تپه به 5 ناحيه‌ي شمال، غرب، جنوب، شرق و مركز تقسيم شد و هر ناحيه به‌دقت بررسي شد. هدف از اين كار تفكيك نواحي مختلف تپه جهت ثبت يافته‌هاي فرهنگي بود. بنابراين، بررسي وجود ادوار مختلف در تپه بتكي و همچنين بررسي تپه به‌منظور تحليل پراكنش مواد فرهنگي در نواحي مختلف آن، از ديگر اهداف مهم اين پژوهش بوده است.