نظرگاه دانشجويان تحصيلات تكميلي درباره مالكيت معنوي در گزارش هاي علمي

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي نظرگاه دانشجويان تحصيلات تكميلي درباره مالكيت معنوي در گزارش هاي علمي انجام شد. روش شناسي: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر نوع روش؛ توصيفي- همبستگي مي باشد. جامعه آماري شامل كليه دانشجويان دانشگاه سراسري و كشاورزي منابع طبيعي گرگان را شامل ميشوند كه با توجه به همه گيري كرونا و عدم دسترسي به كليه دانشجويان تعداد 200 نفر به عنوان حجم نمونه آماري به روش نمونه گيري در دسترس و داوطلبانه انتخاب ميشوند. براي جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه هاي استاندارد پرسشنامه نگرش دانشجويان به مفهوم مالكيت معنوي مارويك و همكاران (2010)؛ آگاهي دانشجويان با مفهوم مالكيت معنوي جمشيدي بروجردي كه در سال 93 و ابوالفتحي ممتاز و همكاران در سال 1396؛ رفتار و نوع عدم رعايت مفهوم مالكيت معنوي دانشجويان ضيائي و زماني(1395) و راهكار جهت افزايش آگاهي و تمايل دانشجويان به رعايت حق مالكيت معنوي محمدحسين پور در سال 1396) استفاده و توسط نرم افزارSPSS21 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: نتايج نشان داد كه ميانگين ميزان نگرش و مولفه هاي آن كه شامل(نگرش منفي به سرقت علمي؛ نگرش مثبت به سرقت علمي؛ كنترل درك شده و نرم انتزاعي/هنجارهاي انتزاعي) و آگاهي دانشجويان تحصيلات تكميلي از مفهوم مالكيت معنوي گزارش هاي علمي در وضعيت مناسبي قرار ندارند. بدين معني كه دانشجويان تحصيلات تكميلي نگرش مثبتي به رعايت مفهوم مالكيت معنوي نداشته اند. آنها اينگونه بيان مي كنند كه اطلاعات كافي در خصوص حق مالكيت معنوي نداشته و از سويي براين باورند كه ناديده گرفتن حق مالكيت معنوي، انجام سرقت علمي و كپي برداري آثار ديگران قابل توجيه بوده و غير اخلاقي نبوده و عدم پيروي از حق مالكيت معنوي را نادرست قلمداد نمي كنند. همچنين بررسي رفتار و نوع عدم رعايت مفهوم مالكيت معنوي دانشجويان تحصيلات تكميلي بيانگر آن بود كه رونويسي متني از مقاله / كتاب بدون تغيير با ذكر منبع (متن مذكور را داخل گيومه نمي نويسيم) ؛ رونويسي تمام محتويات وب سايت ها در تكاليف / مقالات بدون ذكر آن در قسمت منابع و آگاهي از پايان نامه اي انجام شده يا در حال انجام در ساير دانشگاهها و ارائه آن به عنوان پايان نامه اي جديد به عنوان سه بعد رفتاري مهم و در اولويت ابتدايي دانشجويان مي باشند. در صورتيكه يافته ها حاكي از آن بود كه از نظر ميزان آگاهي و رفتار و نوع عدم رعايت مفهوم مالكيت معنوي دانشجويان دختر و پسر تفاوتي وجود ندارد. نتيجه گيري: نتايج پژوهش حاضر حاكي از اين است كه آگاهي دانشجويان از مفهوم مالكيت معنوي كم بوده و نگرش منفي نسبت به اين موضوع ندارند. بنابراين بايد به دانشجويان آموزش هاي لازم داده شود و مشخص گرديد كه براساس ديدگاه دانشجويان عواملي همچون عدم اجبار دانشجويان براي انجام تكاليف فراتر از توانايي آنها ؛ عدم اجبار دانشجويان براي چاپ مقاله از مهم ترين راهكارهاي اصلي مقابله با عدم رعايت حق مالكيت معنوي مي باشند.