كاهش شاخص حساسيت گندم به تنش شوري با استفاده از سولفات روي

Reducing the sensitivity index of wheat to salt stress by using zinc sulfate

يكي از چالش‌هاي پيش روي انسان گرم شدن جهاني، كمبود بارش، خشكسالي‌هاي متوالي و در نتيجه كمبود آب شيرين است. اين مسئله در چند سال اخير خود را در ايران به‌خوبي نشان داده است. بنابراين احتمالاً استفاده از آب‌هاي غير متعارف مانند آب شور در مقاطعي از كشت ناگزير باشد. از طرف ديگر استفاده از عناصر ريز مغذي مانند روي مي‌تواند شاخص حساسيت گياه به تنش‌هاي غير زنده مانند تنش شوري را كاهش دهد. گندم (Triticum aestivum L.) يكي از محصولات استراتژيك كشور بوده كه در مواجهه با تنش شوري محصول آن كاهش مي‌يابد. در اين بررسي به منظور مطالعه تأثير كود سولفات روي بر شاخص حساسيت گندم رقم چمران آزمايشي در سال زراعي 93-1392 در گلخانه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي برازجان به صورت گلداني اجرا شد. آزمايش در چهار تكرار و به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي انجام گرفت. چهار سطح شوري شامل شاهد (شوري 4 دسي‌زيمنس بر متر)، 8، 12 و 16 دسي‌زيمنس بر متر به عنوان فاكتور اول و سطوح خاك كاربرد كود شامل 0، 10، 20 و 30 ميلي‌گرم سولفات روي در كيلوگرم خاك به‌عنوان فاكتور دوم در نظر گرفته شدند. تيمارهاي تنش شوري در سه مرحله رشد گندم (پنجه‌زني، گلدهي و خميري) بر گياه اعمال شد. نتايج نشان داد كه با افزايش شوري، حساسيت گندم نسبت به شاهد بيش‌تر و با افزايش مقدار كود سولفات روي، حساسيت به تنش شوري كاهش يافت. به‌طوري‌كه با مصرف 30 ميلي‌گرم بر كيلوگرم سولفات روي و شوري 8 دسي‌زيمنس بر متر شاخص حساسيت گندم رقم چمران در وضعيت متحمل قرار گرفت. به‌طور كلي استفاده از كود روي در آبياري متناوب با آب شور از حساسيت گندم كاسته كه بهبود صفات و عملكرد را به دنبال خواهد داشت.