بررسي زندگي شهري و شهرنشيني با تكيه بر سه اثر از غزاله عليزاده

شهر و شهرنشيني پيوندي تنگاتنگ با ادبيات دارد، به‌ويژه در رمان‌هاي امروز، كه بيش از همه، ضرورت‌هاي زندگي مدرن را در خود بازمي‌تاباند؛ بعد از تغيير و تحولات اجتماعي كه پديدآورنده‌ي شهرها و كلان‌شهرها شد، كم‌كم اين واژه جاي خود را در ادبيات داستاني نيز باز كرد، به‌گونه‌اي كه اكثر حادثه‌ها و صحنه‌سازي‌ها و فضاها در شهرها به‌تصوير كشيده شد و شهرها صحنه و كانون وقوع پي‌رنگ داستان‌ها و رمان‌ها گرديد تا جايي كه نشريات موضوعاتي را به «شهر در رمان» و «شهر در ادبيات» اختصاص دادند. بازتاب شهر در رمان از مقوله‌هايي است كه با توجه به سابقه‌ي حضوري كه شهر در داستان‌ها و رمان دارد، تاكنون از ديدگاه اجتماعي نيزمورد توجه و بررسي قرار گرفته است. تأثيرات مدرنيته و زندگي شهري در روايات و داستان‌هاي نويسندگان، ازجمله غزاله عليزاده، نمايان است. نتايج نشان مي‌دهد مشخصه‌هاي شهرنشيني در داستان شب‌هاي تهران همان‌گونه كه از نامش هم پيداست، چشم‌گيرتر از سه اثر بررسي‌شده در اين مقاله است. از ميان ويژگي‌هاي بررسي‌شده، بازتاب فضاي شهر، معماري ساختمان‌ها و دكوراسيون خانه‌ها، اماكن تفريحي، ترافيك و شلوغي شهرها بيشترين حجم را به خود اختصاص داده‌اند.