بررسي شگردهاي زباني و بياني نفثة‌المصدور براساس مؤلفه‌هاي پسامدرنيسم

نثر مصنوع و متكلف فارسي از نظر ظرافت‌هاي زباني، صنايع ادبي، بينامتنيّت و توجه به لفظ و صورت خيلي خاص است. هدف نويسندگان نثر مصنوع و متكلف بيشتر ساختن نثر بوده نه بيان معناي خاص. بنابراين، به شگردها و مهارت‌هايي توجه مي‌كرده‌اند كه چگونه‌گفتن براي آن‌ها مهم بوده نه چه‌گفتن. يعني نثر ساخته مي‌شده‌است؛ پرسش اينجاست كه با چه شگردها و مهارت‌هايي نثر را مي‌ساخته‌اند. اين مقاله درپي ارائه‌ي تعدادي از شگردهاي پسامدرن است كه نويسندگان نثرهاي مصنوع و متكلف از آن شگردها استفاده كرده‌اند؛ بنابراين، بين ساخت و ارائه‌ي نثرهاي مصنوع و متكلف فارسي و ادبيات پسامدرنيسم، شگردهاي مشترك وجود دارد. اين مشتركات به‌صورت محدود در نثر كتاب نفثة‌المصدور كه نمونه‌اي از نثر مصنوع و متكلف ادبيات فارسي است، بررسي شده است. روش گردآوري اطلاعات، كتابخانه‌اي است. مؤلفه‌هايي كه در ساخت متن‌هاي پسامدرن به‌كار مي‌روند، تهيه شده است؛ اين‌كه كدام مؤلفه‌هاي پسامدرنيسم را مي‌توان از نثر نفثةالمصدور استخراج كرد، آن مؤلفه‌ها فهرست شده است؛ بعد، از نثر نفثةالمصدور، نمونه‌گيري شده، نمونه‌ها با مؤلفه‌ها تطبيق داده شده است؛ آنچه كه قابل تأكيد است، اين است كه در اين بررسي، جهان‌بيني معرفتي پسامدرنيسم مطرح نيست، بلكه فقط مؤلفه‌هايي مطرح است كه به‌عنوان شگردهايي براي چگونگي ارائه و ساخت متن‌هاي پسامدرن به‌كار مي‌روند. نوع تحقيق بنيادي نظري است، زيرا درپي ارائه‌ي حقايق تازه در نثر مصنوع و متكلف است، كه پيش از اين، به‌چنين ويژگي‌ها و حقايق نثر مصنوع و متكلف فارسي براساس مؤلفه‌هاي پسامدرنيسم، پرداخته نشده است. بنابه تطبيق نمونه‌هاي نثر نفثة‌المصدور با مؤلفه‌هاي متن‌هاي پسامدرن، نتيجه اين بوده است كه زيدري، نويسنده‌ي نفثة‌المصدور، براي غني‌سازي ادبي نثر نفثة‌المصدور از شگردها و مهارت‌هايي استفاده كرده است، كه اين شگردها و مهارت‌ها را نويسندگان پسامدرن براي غني‌سازي ادبيات پسامدرن استفاده كرده‌اند. اين مؤلفه‌هاي پسامدرن: بازي‌هاي زباني، تركيب و تلفيق ژانرها، تركيب نثر و نظم، بينامتنيّت، و عدم مرزگذاري بين متن ديني و متن ادبي، در نثر نفثة‌المصدور تطبيق داده شده است.