تحليل همبستگي خدمت تنظيم سيل و پيوستگي اكولوژيك آبخيز خياوچاي

تنظيم سيل يك خدمت اكوسيستمي است كه به رفاه انسان كمك مي‌كند و اشاره به ظرفيت اكوسيستم براي كاهش خطرات سيل ناشي از رويدادهاي بارندگي شديد با كاهش نسبت رواناب دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي ارتباط بين تنظيم سيل و پيوستگي اكولوژيك در سطح زيرحوضه‌هاي خياوچاي استان اردبيل كه بي‌تأثير از وقوع سيل‌هاي شديد نيستند، انجام شد. براي دستيابي به هدف مذكور ابتدا خدمت اكوسيستمي تنظيم سيل با در نظر گرفتن تأثير مؤلفه‌هاي شدت، مدت، تداوم بارش و كاربري اراضي در سيل‌خيزي منطقه طي دوره آماري 1348 تا 1395 محاسبه شد. سپس سنجه‌هاي پيوستگي اكولوژيك (تعداد لكه، تراكم لكه، ميانگين اندازه لكه، به‌هم پيوستگي، حاشيه كل، شاخص بزرگ‌ترين لكه و تراكم حاشيه) با استفاده از نرم‌افزار Fragstats محاسبه شدند. در نتيجه همبستگي بين شاخص تنظيم سيل (FRI) و سنجه‌هاي پيوستگي اكولوژيك با استفاده از ضريب همبستگي اسپيرمن مورد تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه حداقل شاخص تنظيم سيل در زيرحوضه 6 برابر 55/0 است و حداكثر مقدار آن در زيرحوضه‌هاي 5 و 20 برابر 30/5 است. نتايج حاصل از ضريب همبستگي اسپيرمن بين FRI و پيوستگي اكولوژيك نيز نشان داد كه FRI با تعداد لكه، تراكم لكه، حاشيه كل و تراكم حاشيه همبستگي منفي (به‌ترتيب 08/0-، 21/0-، 05/0- و 23/0-) دارد. هم‌چنين با ميانگين اندازه لكه، شاخص بزرگ‌ترين لكه و به‌هم پيوستگي همبستگي مثبت (به‌ترتيب 36/0، 54/0 و 32/0) دارد.