كليدواژه :
فضاي سبز , آرتيشو , كنگر فرنگي , سازگار , دارويي
چكيده فارسي :
محدوديت‌هاي اقليمي از بزگترين چالش‌ها در توسعه و نگهداري فضاي سبز شهري در شهرهاي حاشيه كوير است. استفاده از گونه‌هاي گياهي بومي و سازگار با اقليم و شناسايي گونه‌هاي گياهي غيربومي سازگار و استفاده از آنها در فضاي سبز شهري علاوه بر تنوع گونه‌هاي گياهي و زيبايي بيشتر، قدرت مديريت در شرايط نامساعد اقليمي را افزايش مي‌دهد. در اين راستا استفاده از گياهان با بازده اقتصادي بيشتر مثل گياهان سازش يافته دارويي و خوراكي، علاوه بر دستيابي به اهداف فضاي سبز شهري، باعث ارتقاء بهره‌وري فضاي سبز و افزايش مشاركت شهروندي مي‌شود. بر اين اساس مطالعه حاضر بر روي گياه آرتيشو جهت استفاده در فضاي سبز شهري در اقليم گرم و خشك ايران انجام شد. آرتيشو با نام علمي Cynara scolymus از خانواده Asteraceae است. اين گياه دوساله كه قابليت چند ساله شدن را دارد از گياهان خوراكي و دارويي مي‌باشد. در اين تحقيق، در گام اول طي يك پروژه آزمايشي سه ساله، سازگاري آرتيشو با اقليم بياباني و گرم وخشك در شهر قم مورد بررسي قرار گرفت. با توجه به نتايج مثبت مرحله اول، در ادامه طي يك دوره هشت ساله اين گياه در عرصه‌هاي مختلف فضاي سبز شهر قم كشت و نتايج آن بررسي شد. با توجه به نتايج مطالعه حاضر و ويژگي‌هاي مختلف آرتيشو از جمله فرم خاص، حجم سبز مناسب، رنگ نقره‌اي، سازگاري با شرايط مناطق كويري، تحمل نسبي خشكي و شوري، كاهش هزينه‌هاي كاشت با قابليت چند ساله شدن، مصرف خوراكي و دارويي، گياه مناسبي براي توسعه فضاي سبز شهري اقليم گرم و خشك مي‌باشد.
چكيده لاتين :
The development and maintenance of urban green spaces in cities on the edge of the desert face significant challenges due to climate limitations. The use of native adapted plant species to the climate and identification of non-native adapted species and their use in the urban green space, increases the power of management in adverse climatic conditions in addition to the diversity of plant species and more beauty. In this regard, the use of plants with higher economic efficiency, such as adapted medicinal and edible plants will improve the productivity of green spaces and increase citizen participation, in addition to achieving the goals of urban green spaces. This study was conducted on the artichoke plant for use in urban green spaces in Iran s hot and dry climate.Artichoke with the scientific name Cynara scolymus is from the Asteraceae family. This biennial plant, which has the ability to be perennial, is one of the edible and medicinal plants.In the first step of this study, during a three-year experimental project, the adaptation of artichoke to desert and dry climate and hot weather conditions was investigated in Qom city. According to the positive results of the first step, this plant was cultivated and investigated in different areas of the green spaces of Qom city during an eight-year period.According to the study results and various characteristics of artichoke such as special form, suitable green volume, silver color, adaptation to the conditions of desert areas, relative tolerance of drought and salinity, reduction of planting costs with the ability to be perennial, edible and medicinal use, it is a suitable plant for urban green spaces.
