معرفي برخي از گياهان ماسه دوست بومي در طراحي فضاي سبز شهرهاي بياباني

Introduction of some native Psammophyte plants in the design of green spaces in desert cities

قرارگيري ايران در كمربند خشك دنيا، باعث شده 22 استان كشور در شرايط بياباني به سر ببرد. در اين استان‌ها بارندگي بسيار كم و پوشش گياهي پراكنده است كه سبب ايجاد پديده مخرب فرسايش بادي شده است. اين پديده مي‌تواند منجر به تعطيلي مدارس، لغو پرواز هواپيماها، اخلال در عملكرد نيروگاه‌هاي برق، كاهش منابع آب، اختلال در سيگنال‌هاي تلويزيوني و افزايش تعداد مراجعات به كلينيك‌ها به دليل مشكلات تنفسي مي‌گردد و خطر بزرگي براي كشاورزي، جاده‌ها، راه‌آهن‌ها و سامانه‌هاي ارتباطات و مواصلاتي بوجود مي‌آورد. به منظور كنترل فرسايش بادي، راهكارهاي مختلفي مطرح شده است. از جمله آن، استفاده از روش‌هاي بيولوژيك مانند بادشكن‌ها است. انتخاب گونه گياهي سازگار در طراحي بادشكن زنده به شيوه‌اي كه بهترين عملكرد را در كاهش سرعت باد داشته باشد، از اهميت زيادي برخوردار است. به رغم محدوديت‌هاي طبيعي حاكم بر ماسه‌زارها و گرد و غبارهاي ناشي از آن گونه‌هاي نسبتا متنوعي به صورت پراكنده در اين مناطق مستقر شده‌اند، شناسايي ويژگي‌هاي فيزيولوژيكي و فنولوژيكي آن‌ها مي‌تواند ما را در انتخاب نوع گونه و نحوه استقرار آن‌ها ياري كند. با توجه به اهميت ماسه‌زارها در ايجاد گرد و غبار در اين پژوهش به معرفي برخي از گياهان ماسه دوست كه به عنوان بادشكن قابل استفاده است مانند شور ماسه دوست، عروس ماسه‌زار و ... پرداخته مي‌شود. پيشنهاد مي‌شود در صورت كنترل فرسايش بادي با استفاده از بادشكن زنده، منطقه مورد نظر بررسي و گياهي كه مطابق شرايط اكولوژيكي و اقليمي منطقه باشد انتخاب شود تا عملكرد بهتري داشته باشد.

Iran s location in the dry belt of the world has caused 22 provinces of the country to live in desert conditions. In these provinces, there is very little rainfall and sparse vegetation, which has caused the destructive phenomenon of wind erosion. This phenomenon can lead to the closure of schools, the cancellation of airplane flights, the disruption of the operation of power plants, the reduction of water resources, the disruption of television signals, and the increase in the number of visits to clinics due to respiratory problems. And it poses a great danger to agriculture, roads, railways and communication and transportation systems. In order to control wind erosion, various solutions have been proposed. Among them is the use of biological methods such as wind breakers. Choosing a suitable plant species in the design of a living windbreak in a way that has the best performance in reducing the wind speed is of great importance. Despite the natural limitations governing the sand seas and the resulting dust, relatively diverse species are scattered in these areas, identifying their physiological and phenological characteristics can help us in choosing the type of species and how to settle them. Considering the importance of sand seas in creating dust, in this research, some Psammophyte plants that can be used as windbreaks, such as Salsola richteri, Ammothamnus lehmannii, etc., are introduced. It is suggested that in case of wind erosion control using living wind break, the target area should be investigated and a plant should be selected according to the ecological and climatic conditions of the area to have a better performance.