كليدواژه :
حكمراني , حكمراني آب , فضاي سبز , استان قم , روش دلفي فازي.
چكيده فارسي :
در شرايط كنوني، بحران آب بسياري از شهرهاي كويري در ايران را درگير كرده و باعث شده كه حيات منابع‌طبيعي و فضاهاي سبز به شدت به خطر افتد. در كشور ما، اگرچه مسائلي خشكسالي و كم‌بارشي به ويژه در ساليان اخير وجود داشته، اما مشكلات مديريت منابع‌آبي موجود نيز باعث تشديد بحران آب شده است. از اين‌رو، خروج از اين شرايط بدون بهره‌گيري موثر از رويكرد حكمراني براي مديريت اثربخش منابع‌آبي امكان‌پذير نيست. هدف پژوهش حاضر شناسايي و اولويت‌بندي راهبردهاي حكمراني آب در راستاي حفظ و توسعه فضاي سبز است. در اين پژوهش، از روش دلفي فازي و تكنيك AHP استفاده شد. پس از بررسي مباني نظري و تحقيقات پيشين، 40 راهبرد حكمراني منابع آب شناسايي شدند. سپس براساس راهبردهاي شناسايي شده، پرسشنامه دلفي طراحي گرديد و از 15 نفر از خبرگان دانشگاهي و اجرايي در سازمان جهادكشاورزي استان قم نظرخواهي به عمل آمد كه نهايتا بعد از سه دور رفت و برگشت بين خبرگان اجماع حاصل شد. براساس يافته‌هاي تحقيق، 11 راهبرد اصلي و 45 راهبرد فرعي براي حكمراني مطلوب منابع آبي شناسايي گرديد. راهبردهاي اصلي شامل اعتمادسازي و مشاركت، سازماندهي مسئوليت‌ها، قانون‌مداري، اقتصاد آب، مشروعيت‌بخشي، مديريت منابع آب، مديريت نوآوري و تنوع، مديريت مصارف آب، كارآيي، مديريت و سياستگذاري كلان و جامعيت و يكپارچگي هستند. همچنين، به منظور اولويت‌بندي راهبردها از روش AHP استفاده شد. در بين راهبردها، مديريت و سياستگذاري كلان با وزن 125/0، اعتمادسازي و مشاركت با وزن 110/0 و اقتصاد آب با وزن 108/0 به ترتيب مهم‌ترين راهبردها هستند. نتايج تحقيق نشان داد كه براي بهبود حكمراني آب بايد مجموعه‌اي از راهبردهاي چندگانه مورد استفاده قرار گيرد كه اين امر مي‌تواند موجبات بهبود شرايط زيست‌محيطي و حفظ فضاي سبز را فراهم كند.
چكيده لاتين :
In the current situation, the water crisis has affected many desert cities in Iran and caused the life of natural resources and green spaces to be severely endangered. In our country, although there have been issues of drought and low rainfall, especially in recent years, the water crisis has been exacerbated by the management of existing water resources. Therefore, it is not possible to get out of these conditions without effective use of the governance approach for the effective management of water resources. The aim of the current research is to identify and prioritize water governance strategies in order to preserve and develop green space. In this research, fuzzy Delphi method and AHP technique were used. After reviewing the theoretical foundations and previous researches, 40 water resources governance strategies were identified. Then, based on the identified strategies, a Delphi questionnaire was designed and 15 academic and executive experts in Jihad Agriculture Organization of Qom province were consulted. Finally, after three rounds of back and forth, a consensus was reached between the experts. Based on the findings of the research, 11 main strategies and 45 sub-strategies were identified for the optimal governance of water resources. The main strategies include trust building and partnership, organizing responsibilities, rule of law, water economy, legitimization, water resources management, innovation and diversity management, water use management, efficiency, macro policy management and comprehensiveness and integration. Also, in order to prioritize strategies, AHP method was used. Among the strategies, macro management and policymaking with a weight of 0.125, trust building and participation with a weight of 0.110, and water economy with a weight of 0.108 are the most important strategies, respectively. The results of the research showed that a set of multiple strategies should be used to improve water governance, which can improve environmental conditions and preserve green spaces.
