بُن‌مايه‌هاي حكمت سهرودي

تفكر فلسفي در جهان اسلام، با ظهور سهروردي و طرح حكمت اشراقي به عرصه جديدي وارد شد. سهروردي صراحتاً حكمت خود را مأخوذ از خميره ازلي كه واحد بوده و هرگز از عالم منقطع نمي‌گردد، دانسته «علي أنّ للحكمة خميرة ما انقطعت عن العالم ابداً» و از سويي ديگر خود را مجدّد و احياگر حكمت خسرواني‌اي مي‌نامد كه آن را در پرتو نور اسلام تفسير مي‌كند. منظور وي از حكمت خسرواني، حكمت ايران باستان (كيخسرو) است. وي ضمن گزارش شجره نامۀ اشراقي خود در دو شاخه شرقي (ايراني) و غربي (يوناني)، به عناصر بنيادين ذوقي و عملي و نيز نظري و برهاني در حكمت اشراقي اشاره كرده و حكماي آن دو شاخه را متصل به خميرۀ مقدسۀ واحد و گزارشگران آن حكمت ازلي مي‌نامد و حكيم را صرفاً كسي مي‌داند كه آگاه به خميره مقدسه باشد. در اين پژوهش پس از بيان بُن مايه‌هاي تفكر اشراقيِ سهروردي، چرايي و چگونگي طرح تبارنامه از سوي وي مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين ادعاي اخذ حكمت از «خميره ازلي» كه دفعتاً و به صورت ازلي (فوق زماني) انجام پذيرفته -حكمتي كه از مشرق حقيقت مي‌درخشد و محدود به زمان و مكان نبوده و داراي منبع قدسي است- با ادعاي احياگري وي نسبت به حكمت خسرواني كه نشان دهنده مناسبات تاريخي ميان شيخ شهيد و ايران باستان و ... است نيز طرح و واكاوي شده است.