گيميفيكيشن: يك رويكرد نوآورانه جهت كاهش مصرف برق دربخش خانگي

بيان مسئله: مصرف انرژي در كشور روندي فزاينده را دنبال مي‌كند. خشك‌سالي و افزايش دما از جمله دلايلي است كه باعث بر هم خوردن تراز توليد و مصرف برق شده است كه خروجي آن ممكن است قطعي برق براي صنعت برق به دنبال داشته باشد. از جمله راهكار چالش پيش رو ، هدايت سبك مصرف كننده در بخش خانگي به سمت الگوي مصرف بهينه است در دهه اخير در مجامع جهاني گيميفيكيشـن به عنوان يكي از راهكارهاي علوم رفتاري به صـورت ويژه براي تغيير رفتار افراد و بهبود سـبك مصـرفي معرفي شـده اسـت. هدف: هدف از اجراي اين پژوهش افزايش مشاركت مشتركين در مديريت مصرف و كاهش پيك و همچنين فرهنگ‌سازي مديريت مصرف برق به خصوص براي خانواده ها و نسل كودك و نوجوان است. روش پژوهش: در اين پژوهش 3 هزار مشترك برق استان بوشهر طي سه سال و هر سال به صورت مجزا وداوطلبانه وتصادفي و همچنين تعدادي از مشتركين پر مصرف انتخاب شدند. گروه مورد با استفاده از سامانه تحت وب و اپليكيشني تحت عنوان گيميفاي قرار گرفتند،در اين سامانه كه با داده كاوي پشتياني شده و از طريق درگير نمودن مصرف‌كنندگان با بازي و ايجاد حس رقابت و ترس از قضاوت و ساخت داشبورد اختصاصي براي هر مشترك ميزان مصرف انرژي آن‌ها را كاهش مي‌دهد. محدوده زماني اجراي طرح سال‌هاي متوالي 1399-1401 و قلمرو مكاني آن استان بوشهر مي‌باشد. دامنه اجراي طرح در اين پژوهش در فاز نخست خانواده پرسنل صنعت برق استان بوشهر و در فاز دوم و سوم كليه مشتركين برق اين استان بودند. يافته‌ها: يافته‌ها حاكي از آن است كه با ساخت سامانه گيميفيكيشن گيميفاي و با ايجاد حس رقابت و ترس از قضاوت به خصوص در مجامعه محلي مثل روستا و شهري مثل محله ها و مجتمع ها و اداره ها كه افراد يكديگر را مي شناسند منجر به همكاري آن‌ها در اين حوزه و كاهش چشمگير مصرف انرژي تا 6.31 درصد مي‌شود، اين در حالي است كه تحقيقات جهاني نشان داده است كه نرخ جهاني كاهش مصرف برق در دنيا با گيميفيكيشن 3 درصد است. نتيجه‌گيري: در اين فرآيند كشف شد با ايجاد يك رقابت بين مردم مي‌توان آن‌ها را به سمت تغيير رفتار در جهت مصرف بهينه انرژي سوق داد و رقابت (و كمي حس قضاوت شدن) مي‌تواند الهام‌بخش تغييرات مثبت در زمينه مصرف بهينه انرژي باشد.