توليد روغن هاي فراسودمند با آنتي اكسيدان هاي طبيعي

مقدمه و هدف: پايداري اكسيداتيو روغنها، چربيها و فرآورده هاي غذايي پرچرب تحت تاثير عوامل مختلفي مانند اكسيژن، نور، حرارت، يون هاي فلزي و آنزيم ها قرار مي گيرد و در نهايت فساد اكسيداتيو رخ مي دهد. كاربرد آنتي اكسيدان هاي سنتزي براي به تاخير انداختن فساد اكسيداتيو، با وجود داشتن كارايي بالا، به دليل احتمال سميت و سرطان زايي، زير سوال قرار گرفته است. هدف از اين تحقيق، كاربرد فرمولاسيوني از آنتي اكسيدان هاي طبيعي است كه بيشترين ميزان پايداري اكسيداتيو را براي روغن فراهم كند و بتواند جايگزين آنتي اكسيدان سنتزي شود. روش كار: روغن آفتابگردان و سويا تصفيه شده از كارخانه روغن گنجه رودبار تهيه گرديد. به منظور تامين عصاره هاي مورد نياز جهت تعيين اثر آنتي اكسيداني گياهان برگزيده شامل: بنه، آويشن، رزماري، پونه ي كوهي، كوركومين، زنيان و توكوفرول از داخل كشور جمع آوري، خشك و بسته بندي و تا زمان عصاره گيري در دماي پايين نگهداري شدند. عصاره هاي روغني در تيمارها و غلظت هاي مشخص تهيه و به روغن مخلوط در ظروف PET اضافه شد و يك نمونه به عنوان شاهد نيز تهيه گرديد. پس از آن نمونه ها به مدت معيني در انكباتور در دماي 40 درجه سانتي گراد نگهداري شده و آزمون نمونه ها از نظر عدد پراكسيد، عدد آنيزيدين، عدد مقاومت و شاخص كل اكسيداسيون اندازه گيري شدند. لازم به ذكر است جنبه هاي اقتصادي كاربرد آنتي اكسيدان هاي طبيعي با توجه به قيمت آنها در بازار مدنظر قرار گرفت. يافته ها: با افزايش غلظت آنتي اكسيدان ها در فرمولاسيون هاي مربوطه، عملكرد بهتري را در خواص فيزيكوشيميايي روغن هدف شاهد هستيم، به گونه اي كه در تيمار هاي 1C ، 2C ، 3C ، 4C و 5C بيشترين ميزان پايداري اكسيداتيو نسبت به ساير تيمارها مشاهده گرديد. دو تيمار 4C و 5C بهترين عملكرد را در بين تيمارهاي اعمال شده داشتند كه علت آن را ميتوان به اثر سينرژيستي عالي بين تركيب عصاره رزماري و بنه در كنار كوركومين و توكوفرول و افزايش فعاليت آنتي اكسيداني آن ها نسبت داد. نتيجه گيري: اندازه گيري آزمون هاي ذكر شده در روغن هدف نشان داد كه كليه ي تيمارهاي اعمالي قادر به كاهش سرعت اكسيداسيون روغن بوده اند. نتايج نشان داد كه دو تيمار 4C و 5C مي توانند به عنوان آنتي اكسيدان طبيعي در روغن هاي خوراكي به كار روند و منجر به توليد روغني پايدار با خصوصيات سلامت بخشي گردند.