پتانسيل استخراج تركيبات زيست فعال از ضايعات كشاورزي و كاربرد آنها در صنعت غذا و مكمل

در سرتاسر جهان، حجم عظيمي از ضايعات مواد غذايي كشاورزي و محصولات جانبي حاوي تركيبات زيست فعال ارزشمند، به ويژه در كل زنجيره تامين توليد مي شود. به حداقل رساندن ضايعات مواد غذايي و محصولات جانبي اولين گزينه براي جلوگيري از مشكلات زيست محيطي و كمك به اقتصاد جامعه است. اگرچه بسياري از كشورها سياست هايي را براي كاهش ضايعات غذايي و محصولات جانبي اجرا مي-كنند و روش هاي مديريتي مختلفي براي استفاده از ضايعات مواد غذايي كشاورزي در دسترس است، اما همچنان سالانه حجم عظيمي از اين ضايعات دورريز مي شوند. مطالعات اخير نشان مي دهد كه تركيبات زيست فعال مستقيماً با فعاليت هاي بيولوژيك مانند ظرفيت هاي آنتي ‏اكسيداني، ضد سرطاني، ضد ديابتي، قلبي عروقي و غيره مرتبط هستند. در اين رابطه پسماندهاي كشاورزي به طور خاص به عنوان منابع بالقوه و ارزان قيمت تركيبات زيست فعال در نظر گرفته مي شوند. اين تركيبات شامل طيف گسترده اي از متابوليت‌هاي ثانويه از جمله پروتئين، اسيد آمينه، آلكالوئيد، كربوهيدرات، كاروتنوئيد، هيدروكربن، اسيدهاي اشباع و غيراشباع (PUFAs)، فنل، فرومون، استرهاي فوربول، استروئيد، ترپن و بسياري تركيب ديگر مي شوند. براي بازيابي تركيبات طبيعي ارزشمند مانند كاروتنوئيدها، پلي فنل ها، پلي ساكاريدهاي سولفاته و فيتواستروئيدها از ضايعات كشاورزي و تجاري‌سازي آن‏ها، تاكنون تكنيك‌هاي متفاوت و متنوعي از جمله استفاده از حلال هاي آلي مورد بررسي قرار گرفته‌اند. اما هر روش، پتانسيل، مزايا و معايب خاص خود را دارد كه سبز و ايمن بودن آن براي استخراج تركيبات و به كار گرفتن آن در صنايع غذايي از جمله شروط مورد نياز متد استخراج است. استخراج با سيال فوق بحراني، يكي از برترين متدها در زمينه استخراج تركيبات نام برده شده است كه به دليل داشتن محاسن زياد، امروزه در مقياس صنعتي مورد استفاده قرار مي-گيرد.