شماره ركورد كنفرانس :
5407
عنوان مقاله :
فيتوزومها: خصوصيات، مزايا و كاربرد به عنوان سيستمهاي تحويل تركيبات شيميايي گياهي
پديدآورندگان :
سراي تركاشه سوژين sozhin77s@gmail.com دانشگاه اروميه , كريمي ثاني ايرج eng.irajkarimi@gmail.com دانشگاه اروميه , عليزاده محمد malizadeh@outlook.com دانشگاه اروميه , اميري صابر sa.amiri@urmia.ac.ir دانشگاه اروميه
كليدواژه :
تركيبات شيميايي گياهي , زيست دسترسي , سيستم تحويل , فسفوليپيد , فيتوزوم
عنوان كنفرانس :
اولين كنگره ملي ايمني غذا و دارو
چكيده فارسي :
امروزه گياهان دارويي و مواد شيميايي گياهي آنها به عنوان گزينههاي درماني عالي براي بسياري از اختلالات مانند سيروز كبدي، آسيب كبدي ناشي از مصرف دارو، سرطان و .. ظاهر شدهاند .با اين حال، زيست دسترسي ضعيف و انتخابپذيري ممكن است كاربرد باليني آنها را محدود كند. بنابراين روشهاي مختلف براي توليد سيستمهاي حامل موثر براي افزايش فراهمي زيستي فيتوشيمياييها پيشنهاد شده اند. در ميان آنها، نانو حاملها به عنوان كانديدهاي اميدواركننده براي تحويل مواد شيميايي گياهي نامحلول معرفي شدهاند.سيستمهاي نانوحامل را به دو گروه كه شامل حاملهاي بيوپليمري (پروتئيني و پليساكاريدي) و حاملهاي بر پايۀ ليپيد طبقهبندي ميشوند. سيستمهاي نانوحامل معمولا از يك ديواره يا غشاء فيزيكو- شيميايي محافظ و يك هستۀ فعال تشكيل شدهاند. از اين سيستمها براي پوشاندن و درونپوشاني تركيبات مختلفي در صنايع غذايي از جمله تركيبات ويتاميني، مواد غذا- دارو، تركيبات آنتياكسيداني، مواد ضدميكروبي، طعم دهندهها و هم چنين ميكروبهاي مفيد استفاده ميشود .فيتوزومها شكل پيشرفته و كمپلكسي از تركيبات فعال گياهي و فسفوليپيدها ميباشند. تركيبات فيتوزوم شامل سه عنصر اصلي: فسفوليپيدها، تركيبات فعال گياهي و حلالها است ؛ كه فسفوليپيدها از يك مولكول گليسرول كه به دو اسيد چرب و همچنين در جايگاه سوم گليسرول به يك گروه فسفات متصل شده، تشكيل شده است. فسفاتيديل اتانول آمين (PE)، فسفاتيديل سرين (PS) و فسفاتيديل كولين (PC) فسفوليپيدهاي اصلي هستند كه بيشتر در آماده سازي فيتوزوم استفاده ميشوند؛ كه فسفاتيديل كولينها بيشتر از ساير فسفوليپيدها مورد استفاده قرار ميگيرند. تركيبات فعال گياهي (پلي فنول ها)؛ بيشترين تركيبات موجود در غذاهاي گياهي و حاوي آنتياكسيدانهاي اصلي هستند. عصارههاي گياهي نيز منبع بسيار مهمي از پلي فنولها هستند. پلي فنلهاي متعددي از غذاها و عصارههاي گياهي شناسايي شدهاست. جذب كمتر و زيست دسترسي تركيبات پلي فنلي عمدتاً به دليل دو عامل است. اجزاي تشكيل دهنده اصلي آنها مولكول هاي حلقه اي هستند و آنقدر كوچك نيستند كه در فرآيند انتشار جذب شوند. عامل دوم اين است كه مولكول فلاونوئيد يا اجزاي اصلي پليفنلها حلاليت ضعيفي با ليپيدها دارند. اينها محدوديتهايي هستند كه جذب آنها را از طريق غشاي بيولوژيكي مهار ميكنند.به همين دليل فن آوري فيتوزوم سلولهاي كوچكي را توليد ميكند كه عمدتاً با كمپلكس شدن پليفنلها با فسفوليپيدها در نسبت 1:1 يا 1:2 منجر به تشكيل كمپلكس فيتوزومي با پوشش ليپيدي در اطراف اجزا تشكيل دهنده ميشود و آنها را در برابر پارمترهاي محيطي مانند: دماي بالا ، آنزيم ها و فلزات و نور و.. وهمچنين آنزيمهاي گوارشي و باكتريهاي روده در دستگاه گوارش محافظت ميكند؛ بنابراين فيتوزومها از محيط آب دوست به محيط چربي دوست غشاي سلولي جذب ميشوند و در نهايت به گردش خوش ميرسند. به منظور توليد فيتوزومها براي كاربردهاي غذايي، ميتوان از حلالهاي فود گريد مانند اتانول استفاده كرد. بنابراين فيتوزومها نانوحاملهاي زيستتخريبپذير شناخته شدهاي هستند كه ميتوانند براي افزايش حلاليت و نفوذپذيري تركيبات شيميايي گياهي در بين سيستمهاي مختلف دارورساني جديد مورد استفاده قرار گيرند. فيتوزوم در سيستم تحويل دارو داراي مزاياي متعددي مانند ايمن بودن،اثر هم افزايي، افزايش پايداري، زيست دسترسي ، زيست تخريب پذيري، صرفه جويي در هزينه، كاهش دوز، محافظت از كبد و غيره است، با اين حال برخي از معايب اين فناوري مانند حذف سريع تركيبات گياهي از فيتوزوم، حساسيت به PH وجود دارد. استفاده از فيتوزومها در تركيب با ساير مواد شيميايي گياهي يا تركيب يك دارو و يك ماده شيميايي گياهي در يك نانو وزيكول در مطالعات آينده ميتواند اثرات مفيدي داشته باشد.