تترودوتوكسين: بررسي روش هاي تشخيص و كاهش آن در مواد غذايي

مقدمه و هدف: تترودوتوكسين (TTX) يك ماده آلي كريستالي، بازي، بي رنگ و يكي از قوي ترين سموم دريايي شناخته شده است كه تا كنون باعث مرگ و مير زيادي در سرتاسر جهان به ويژه در شرق آسيا شده است. مسير معمول سميت آن از طريق بلعيدن ماهي بادكنكي آلوده است اما در بسياري از موجودات دريايي ديگر و تعداد كمي از گونه هاي زميني نيز يافت شده است. علاوه بر اين، تترودوتوكسيسيون هنوز يك مشكل مهم بهداشتي است، زيرا هيچ پادزهر شناخته شده اي براي آن كه يك مهار كننده قوي كانال سديم است وجود ندارد. مسموميت هاي TTX بيشتر از ژاپن، تايلند و چين گزارش شده است، اما امروزه خطر مسموميت با TTX در سراسر جهان در حال گسترش است. به همين جهت شناسايي روش هاي بهينه تشخيص و كاهش اين سم در مواد غذايي از اهميت بالايي برخوردار مي باشد روش كار: چكيده حاضر يك مطالعه مروري مي باشد كه جستجوي كليد واژه هايي نظير Tetrodotoxin ، food safety، puffer fish، analytical methods، Elimination of Tetrodotoxin ، در مقاله هاي مرتبط در پايگاه هاي اينترنتي Scopus, PubMed Google Scholar ، Web of Science و Embase بدست آمده است. سپس مقالات به نرم افزار اند توت منتقل شده و پس از غربالگري و حذف مطالعات تكراري، مقالات مرتبط انتخاب و وارد مطالعه شدند. يافته‌ها: سم تترودوتوكسين قدرت انباشتگي بالايي در اعضاي مختلف از جمله پوست، كبد، آبشش، خون، كيسه صفرا و عضلات صدف هاي دوكفه اي و ماهي بادكني و ساير غذاهاي دريايي دارد. موارد مسموميت با TTX اغلب ناشي از مصرف ماهي بادكنكي است. TTX داراي آنالوگ هاي مختلفي است، همچنين چندين نوع از باكتري ها نظير سودوموناس و انتروباكتر مي توانند آن را تجزيه كنند. تشخيص عمدتاً از علائم و نشانه هاي بيمار يا تشخيص TTX در غذاي باقي مانده است. علائم عمده اي كه TTX در فرد مصرف كننده ايجاد مي كند شامل ضعف در بازوها و پاها كه گاها به فلجي منجر مي شود، اختلال عصبي، تشنج، اختلال ذهني و آريتمي قلبي، تهوع يا استفراغ، كما و در برخي موارد مرگ (1-2 ميلي گرم TTX خالص مي تواند سبب مرگ در فرد شود) مي باشد. داروي مشخصي جهت مقابله با اين سم هنوز وجود ندارد. درمان اصلي حمايت تنفسي و مراقبت هاي حمايتي است تا زماني كه تترودوتوكسين از طريق ادرار دفع شود. همچنين زغال فعال و شستشوي معده مي تواند موثر واقع شود. اين سم در مقابل تيمار حرارتي و انجماد كاملا مقاوم است و حرارت نمي تواند كاهش به خصوصي در آن ايجاد كند. روش اصلي تشخيص آن در مواد غذايي، آناليز توسط HPLC و تاييد نهايي آن توسط GC-MS مي باشد. عمدتا نمونه برداري از ادارار و خون بيمار انجام مي پذيرد. راه اصلي مقابله با TTX پيشگيري و آموزش صحيح روش پخت ماهي بادكنكي به مصرف كننده هاست. نتيجه‌گيري: با توجه به عوارض سرطان زايي و سميت هاي مختلفي كه TTX ايجاد مي كند، يكي از بهترين راه كار ها جهت مقابله با آن پيشگيري و عدم مصرف غذاهاي آلوده مي باشد كه شناختن راه هاي تشخيص و اندازه گيري و به دنبال آن كاهش اين سم در مواد غذايي دريايي، از مهمترين روش هاي موجود مي باشد. با توجه به نگراني فزاينده در مورد شيوع TTX در محصولات ماهي و صدف در آب هاي مختلف و قدرت بالاي اين سموم، نظارت بيشتر از طريق توسعه روش هاي سريع، حساس و قوي براي اطمينان از حفاظت از سلامت انسان مورد نياز است.