كاربرد ICD-11 براي طبقه بندي و كدگذاري مفاهيم مربوط به ايمني دارودرماني

مقدمه و هدف: داشتن سيستم طبقه‌بندي و كدينگ استاندارد براي ثبت و گزارش‌دهي يكدست و استاندارد خطاها و عوارض دارويي مهم است. سازمان بهداشت جهاني اخيرا ويرايش 11 طبقه‌بندي بين‌المللي بيماريها (ICD-11) را ارايه داده است. هدف اين مطالعه بررسي قابليت استفاده ICD-11 و پوشش آن براي مفاهيم ايمني دارودرماني است. روش كار: جستجوي متون در وب سايت WHO، ICD-11، Scopus، Web of Science، PubMed و Science Direct انجام شد. مطالعاتي كه از ICD-11 براي مستندسازي داده‌هاي ايمني دارو استفاده كرده بودند، بررسي شد. همچنين، جستجوي مفاهيم مرتبط در ICD-11 انجام شد. يافته‌ها: ICD-11 از مدل سه بخشي براي طبقه‌بندي و كدينگ ايمني دارودرماني استفاده ميكند. اين سه بخش شامل آسيب يا پيامد ايجاد شده، حالت/مكانيسم (نوع رويداد رخ داده) و علت است كه به ترتيب توصيف كننده كد عارضه دارويي ، منبع آسيب و علل اوليه‌اي هستند كه در آن مساله ايمني منجر به آسيب شده است. پيامد شامل آسيبهاي رخداده براي بيمار و رويدادهاي ناگوار (ADR/ADE) است كه بر اساس نوع آسيب در فصول مختلف ICD-11 طبقه‌بندي شده است و درموارد زيادي با عنوان Drug-induced معرفي ميشوند. زيركلاس‌هاي حالت يا مكانيسم انواع رويدادها و خطاهاي دارويي رخ داده را با كدهاي PL13 ارايه كرده و موضوعاتي مانند دوز زياد، دوز كم، داروي اشتباه، شيوه اشتباه مصرف، كنتراانديكاسيون، استفاده از داروي تاريخ مصرف گذشته و مانند آن را انعكاس ميدهد. در حوزه علت، تنها يك كد در ICD-11 (PL00) براي نشان دادن اينكه علت آسيب دارو بوده، وجود دارد. كد PL01 نيز براي نشان دادن داروهاي سنتي قابل استفاده است. همچنين، ICD-11 نام داروها و زمان رخداد رويداد (قبل پذيرش يا بعد از پذيرش) را پوشش ميدهد. ميتوان از كدهاي استاندارد شدت نيز براي توصيف شدت آسيب و همچنين از كدهاي آناتومي براي نشان دادن موضع آسيب ديده استفاده كرد. در مواردي كه خطاي دارويي منجر به آسيب نشده باشد، كدهاي QA70-QA7Z فراهم شده كه انواع خطاهاي دارويي بدون آسيب را پوشش ميدهد. نتيجه‌گيري: ICD-11 پوشش مناسبي از مفاهيم و كدهاي استاندارد براي علل، نوع خطا، پيامد/آسيب، داروها و زمان‌ رخداد وقايع داراست. استفاده از ICD-11 در ثبت، گزارش‌دهي و كدينگ خطاهاي دارويي ميتواند به استانداردسازي داده و تجميع و تحليل داده ها كمك كند. بااين حال، مفاهيمي مانند بيمار اشتباه، فرمولاسيون اشتباه، برچسب دارويي نادرست يا مرحله رخ دادن خطا مثلا مرحله تجويز، نسخه‌پيچي و غيره در ICD-11 وجود ندارد كه اضافه شدن آن قابليت ICD-11 را افزايش ميدهد.