نقش گفتار صحيح در ارتقا كرامت نفس از منظر نهج‌البلاغه

كرامت نفس صفتي است باطني و اكتسابي، به معناي برخورداري از تعالي روحي و تمايل به امور ارزشمند و انزجار از امور پست. در حقيقت به كسي كه مانع نفوذ پستي‌ها و آلودگي‌ها در جان و روحش مي‌شود كريم و عزيز مي‌گويند. برخورداري از نگرش توحيدي و افكار و انديشه‌هاي صحيح و منطقي اساسي‌ترين گام در راه حركت به سوي كرامت است. پس از اين، نيل به كرامت انساني از دريچه كسب فضايل اخلاقي مي‌گذرد. بر كسي پوشيده نيست كه يكي از روش‌هاي كارآمد براي رسيدن به فضايل اخلاقي اصلاح گفتار و ارتباط كلامي است. حال سؤال اين است كه مصاديق ارتباط كلامي صحيح و گفتار پسنديده چيست؟ بي‌شك فهم صحيح چگونگي برقراري ارتباط كلامي با ديگران از طريق آموزه‌هاي ديني -به ويژه كلام اميرالمؤمنين (ع)- امكان‌پذير است. حال سؤال اين است كه مصاديق اصلاح گفتار و نقش آن‌ها در كرامت نفس از منظر نهج‌البلاغه چيست؟ براي پاسخ به اين سؤال با مطالعه كتاب شريف نهج‌البلاغه و تحليل و بررسي بيانات حضرت، نتيجه‌گيري مي‌شود كه عوامل متعددي از موارد مربوط به گفتار در كرامت نفس انسان نقش دارند و عبارت‌اند از: انديشيدن قبل از سخن گفتن، پرهيز از سخن بي‌محتوا، راست‌گويي، پرهيز از پرگويي، نرمي سخن، هماهنگي دل و زبان، گفتار با آگاهي و كنترل زبان.