مقايسه مجموعه هاي سنگي مافيك – الترامافيك پالئوزوئيك شمال خاوري ايران در مناطق مشهد، فريمان و آق دربند

Comparison of paleozoic mafic-ultramafic rock complexes at the Northeast of Iran, in Mashhad, Freeman and Agh Darband areas

در ادبيات زمين شناسي ايران سه مجموعه سنگي مافيك–الترامافيك پالئوزوئيك در مجاورت شهرهاي مشهد، فريمان و جنوب روستاي آق دربند به عنوان بقاياي پالئوتتيس در نظر گرفته مي شود و لذا در نگاه برخي از زمين شناسان اين سنگ ها ممكن است از جنبه هاي مختلف، بويژه از نظر تكتونوماگمايي همسان در نظر گرفته شوند. اين تلقي با اشكالات بسياري همراه ميباشد و در حقيقت اين مجموعه هاي سنگي از نظر زمين شناسي، سنگ شناسي، زمين شيمي و حتي سني با يكديگر تفاوت دارند. مجموعه سنگي جنوب آق دربند كه در حوضه رسوبي-ساختاري كپه داغ واقع گرديده با توجه به ويژگي هاي چينه شناسي، سنگ شناسي، سنگ خاستي و سني از دو مجموعه ديگر در مناطق مشهد و فريمان كه در حوضه بينالود قرار دارند متمايز مي گردد. مجموعه هاي سنگي مشهد و فريمان هم با وجود شباهت هاي بسيار اما از نظر چينه شناسي و برخي از ويژگي هاي فابريكي تفاوت هايي را نشان مي دهند. بدين ترتيب حتي اگر هر سه مجموعه سنگي ياد شده به راستي نشانه هاي تتيس قديمي باشند با توجه به تفاوت هايي كه دارند در شرايط زماني و مكاني متفاوتي تشكيل گرديده و هر يك از اين مجموعه هاي سنگي از قابليت بازگو نمودن بخش متمايزي از تاريخ تكوين پالئوتتيس برخوردار مي باشند.

Abstract— In the geological literature of Iran, three Paleozoic mafic-ultramafic rock complexes in the vicinity of Mashhad, Fariman and south of Agh darband village are considered as remains of Paleo Tethys Ocean, and therefore, from the point of view of some geologists, these rocks may be considered identical in different aspects, especially in terms of tectono-magmatic event. Such a conclusion is not correct, in fact these rock complexes are different from each other in terms of geology, petrology, geochemistry and age. Agh darband rock complex is located in the Kope-Dagh sedimentary-structural basin and on the basis of stratigraphy, lithology and age characters is distinguished from two other complexes in the Mashhad and Fariman areas which are located in the Binaloud sedimentary-structural basin. Although the rock complexes of Mashhad and Fariman are similar, they show differences in terms of stratigraphy and some fabric characteristics. Therefore, if all the three referred rock complexes represent remains of Paleo Tethys Ocean, regard to their differences, they were formed in different time and space conditions, and each of these rock complex has the ability to reveal a distinct part of Paleo Tethys Ocean development history.