بررسي زمين شناسي و كانه زايي رخداد مس كله سفيد (نهبندان -خراسان جنوبي)

Investigation of geology and mineralogy of the Kalesefid copper occurrence - (Nehbandan- southern Khorasan)

رخداد مس (طلا) كله سفيد در 95 كيلومتري شمال غرب نهبندان، جنوب شرق شهرستان خوسف، شمال شرق بصيران و در شمال روستاي كله سفيد از توابع استان خراسان جنوبي واقع است. به لحاظ پهنه‌بندي رسوبي- ساختاري اين محدوده در شرق خرده قاره ايران مركزي، حاشيه شرق- شمال شرق بلوك لوت و در غرب پهنه و زمين ‌درز سيستان (پهنه فليشي شرق ايران يا نهبندان- خاش) واقع است. اين محدوده معدني با توجه به حضور و ناهنجاري مجموعه عناصري چون مس و طلا مشخص مي شود. كاه ايي مس در اين محدوده شكل لنزي، رگه رگچه در درون واحدهاي آتش فشاني نيمه عميق چون تراكي آندزيت، بازالت و دياباز متعلق بخش روئي توالي افيوليتي رخ داده است. كانه زايي غالبا همراه با سيليس مي باشد كه در پهنه اي به طول 2 كيلومتر به صورت متناوب و منقطع با ابعاد مختلف رخنمون يافته است. اين لنز و رگه ها اغلب تحت تاثير شكستگي ها و گسل هاي امتداد لغز(راستگرد- چپ گرد) با راستاي غالبا شمال غرب جنوب شرق تا شرقي – غربي قرار گرفته است. اين كانه زايي به لحاظ نوع دگرساني هاي گرمآبي شامل سيلسيسي، آرژيليكف سريسيتيك، كلسيك، اكسيد اهن و پروپليتيك يا كلريتي مي باشد. اين كانه زايي با ژئومتري لنزي شكل و همراه با رگه هاي سيليسي و با ضخامت متغير ادامه دارد.در برخي از نمونه ها عيار سولفيد به بيش از 10 درصد با بافتي كاملا توده اي مي رسد. كانه ها شامل كالكوپيريت، پيريت، مالاكيت و كريزوكولا است كه به صورت پركننده فضاهاي خالي، رگه، رگچه اي،توده اي، دانه پراكنده و جانشيني ديده مي شود.بر پايه نتايج حاصل از آناليز 53 نمونه، بيشترين مقادير مس، طلا، نقره، روي و موليبدن به ترتيب حدود 3 درصد، 3/0 پي پي ام،18 پي پي ام، 35/0 درصد و 282 پي پي ام مي باشد. در مجموع با توجه به موقعيت تكتونيكي، محيط تشكيل سنگ ميزبان و رخداد كانه زايي گرمآبي ماگمي در محدوده كله سفيد مي توان اين كانه زايي را در قالب ذخاير هيدروترمال ماگمايي از نوع ماسيو سولفيد كه مرتبط با بخشهايي بالائي توالي افيوليتيدر محيط هاي كششي هستند، درنظر گرفت.