الزامات سياست‌گذاري درباره «استراتژي آب‌مجازي» در جمهوري‌اسلامي ايران(معادله امنيت‌آبي و امنيت‌غذايي)

Policy-making requirements about virtual water strategy in the Islamic Republic of Iran. )The equation of water security and food security)

آب مايه‌حيات، بخش جدايي‌ناپذير زندگي، بنيان زيست‌پذيري يك منطقه، مادهاي كمياب، رقابتي و غيرقابل جايگزين، مولد قدرت و نيز بنياد پيدايش، ماندگاري و كارآيي دولت‌ها است. كشور ايران با مشكلات جدي در ارتباط با منابع آبي روبه‌روست و تداوم روند فعلي مي‌تواند مخاطرات جدي براي امنيت‌آبي در پي داشته باشد، لذا بايد به همه راهكارهاي مديريت منابع آب توجه شود. يكي از راهكارهاي مطرح براي مديريت منابع آبي، «استراتژي آب‌مجازي» است، لكن با توجه به ويژگي‌ها و شرايط خاص نظام جمهوري‌اسلامي ايران در ابعاد داخلي و بين‌المللي، حتماً بايد ملاحظات مربوط به امنيت‌غذايي مدنظر قرار گيرد. سوال تحقيق اين است: چه الزاماتي براي سياست‌گذاري اجراي استراتژي آب‌مجازي در ايران وجود دارد؟ اين تحقيق با رويكرد حل مسأله‌اي و با روش «توصيفي-تحليلي» و انجام گردآوري داده‌ها با شيوه اسنادي و كتابخانه‌اي انجام شده است. طبق يافته‌هاي تحقيق، مشكل آب در ايران دو جنبه «اقليمي-فيزيكي» و «اقتصادي-مديريتي» دارد كه نقش بخش دوم در ايجاد بحران آب موثرتر است؛ استراتژي آب‌مجازي به‌عنوان بخشي از برنامه جامع مديريت منابع آب كشور (و نه همه آن) مي‌تواند لحاظ شود و البته اجراي آن در ايران، نيازمند طراحي الگوي بومي با ايجاد توازن بين دو مقوله «امنيت‌آبي» و «امنيت‌غذايي» است.

Water is the essence of life, an inseparable part of life, the basis of the livability of an area, a rare, competitive and irreplaceable substance, a generator of power, and also the foundation of the emergence, permanence, survival and efficiency of governments. Iran is facing serious problems related to water resources and the continuation of the current trend can lead to serious risks for water security, therefore, attention should be paid to all water resources management strategieis and solutions. One of the proposed strategies and solutions for managing water resources is virtual water strategy , but due to the specific characteristics and conditions of the Islamic Republic of Iran system in domestic and international dimensions, considerations related to food security must be taken into account. The research question is: what are the policy-making requirements for the implementation of virtual water strategy in Iran? This research was done with a problem-solving approach and with a descriptive-analytical method and collecting data with a documentary and library method. According to the findings of the research, the water problem in Iran has two aspects, climatic-physical and economic-management , and the role of the second part is more effective in creating the water crisis; The virtual water strategy can be considered as a part of the country s comprehensive water resources management program (and not all of it) and of course its implementation in Iran requires the design of a local model by creating a balance between the two issues of water security and food security .