بحران زيست‌محيطي جنوب‌شرق ايران ناشي از عدم رعايت حقابه هيرمند توسط طالبان

The environmental crisis in the southeast of Iran caused by the Taliban s failure to respect the water rights of Helmand

عدم رعايت حقابه توسط كشور بالادست در حوضه رودخانه‌هاي فرامرزي مشترك يكي از موضوعات رقابت برانگيز در روابط هيدروپليتيكي كشور ها بوده و باعث بروز بحران هاي زيست‌محيطي مي‌شود. در همين راستا با روي كار آمدن دولت جديد طالبان و با پيروي از رويكرد خودتفسيري و زيرپا نهادن حقآبه قانوني ايران بر اساس معاهده 1351 هيرمند باعث تشكيل بحران‌هاي زيست‌محيطي در مناطق پائين‌دست شده كه امروزه سعي دارد تا براي دستيابي به اهداف هيدروپليتيكي خود منابع آب بيشتري را اختيار كند. سوال پژوهش بر اين قرار است كه عدم رعايت حقآبه هيرمند در مناطق پائين‌دست توسط طالبان چه بحران‌هاي زيست‌محيطي را به‌وجود آورده است؟ بر اين اساس اين پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي صورت پذيرفته است. بر اساس يافته‌هاي پژوهش، عليرغم اين كه وضعيت هيدروپليتيكي هيرمند به لحاظ تاريخي تحولات زيادي را طي كرده با ظهور مجدد طالبان و اقدام به فعاليت‌هاي يكجانبه‌گرا، حقآبه قانوني ايران را مورد تضييع قرار داده و تهديدات زيست‌محيطي زيادي را به‌وجود آورده است كه علي‌القاعده بايستي با يك ديپلماسي آب، فعالانه نيازهاي زيست‌محيطي تالاب‌هاي بين‌المللي هامون مورد توجه ويژه قرار گيرد.

Non-compliance with the right of way by the upstream country in the common transboundary river basin is one of the competitive issues in the hydropolitical relations of the countries and causes environmental crises. In this regard, with the establishment of the new Taliban government and by following the self-interpretation approach and undermining Iran s legal rights based on the Helmand Treaty of 1351, it has caused environmental crises in the low-lying areas, which today is trying to use its resources to achieve its hydropolitical goals. take more water The question of the research is that what kind of environmental crisis has been caused by the Taliban s failure to respect Helmand s rights in the downstream areas? Based on this, this research has been done with descriptive-analytical method and using library resources. According to the findings of the research, despite the fact that the hydropolitical situation of Helmand has historically gone through many changes, with the re-emergence of the Taliban and unilateralist activities, it has damaged Iran s legal rights and created many environmental threats. In this case, the environmental needs of Hamon s international wetlands should be given special attention with an active water diplomacy.