نوزمينساخت، جنبش گسلي و چين خوردگي جنبا در پهنه سد گدار لندر

جنبش گسلي در پي و درياچه سدها يكي از خطرات لرزه اي است كه مي تواند به آسيب هاي گسترده سازه اي در سد و سازه هاي وابسته آن بيانجامد. در اين نوشتار نوزمينساخت و چين خوردگي جنبا در پهنه سد گدار لندر در استان خوزستان با توجه به جايگاه آن در پرتكاپوترين پهنه لرزه زمينساختي كشور بررسي مي شود. پهنه مورد مطالعه در بخش شمالي فروبار دزفول در زاگرس چين‌خورده جا دارد و دگرريختي سازندهاي نئوژن رخنمون يافته در پهنه‌ي مورد مطالعه با عملكرد گسل هاي پيرامون بويژه گسل لهبري و گسل انديكا پيوند چشگيري دارد. گسل ‌لهبري با سازوكار راندگي و روند شمال باختري- جنوب خاوري مهم‌ترين گسل‌ منطقه و درجنوب باختري جايگاه سد است و جنبايي نوزمينساختي آن‌ در سازندهاي نئوژن و نهشته‌هاي كواترنري قابل‌رديابي است. گسل انديكا كه با تغيير روند از شمال باختري- جنوب خاوري به خاوري-باختري از شمال تكيه گاه راست سد مي گذرد با نشانه هاي جنبش‌هاي نوزمينساختي مانند گسلش در سازندهاي جوان پسا ميوسن، كج شدگي در مسير رودخانه، ريزش هاي سنگي گسترده و پرتگاه گسلي همراه است. تغيير در روند گسل با تغيير در سازوكار آن از راستالغز در بخش شمالي به راندگي در بخش جنوبي همراه است. جاي گرفتن جايگاه سد در ميان دو گسل جنباي ياد شده، سبب فشارش ناهمگن، بهم خوردگي در روند لايه بندي و شكل گيري ناوديسي فشرده در محل سد گرديده است و داده هاي پايش رفتار سد ، پيوستگي روند فشارش در پهنه مورد بررسي را تاييد مي كنند.