تبيين ارتباط فرم شهر و آلودگي هوا: مروري نظام مند

آلودگي هوا به عنوان يكي از مشكلات بزرگ زيست محيطي در جهان شناخته شده است. اين مشكل به خصوص در كشورهاي در حال توسعه و نيمه توسعه مورد توجه ويژهاي قرار گرفته است. در سال هاي اخير، شهرها با شاخص رشد بالا جمعيت، تغييرات زيادي در فرم و شكل شهري خود داشته‌اند كه در اين راستا، تنوع محيطي و فشارهاي اكولوژيكي بوجود آمده است. پژوهش‌هاي علمي انجام شده ادعا مي‌كنند كه طراحي ساختمان تأثير قابل توجهي بر ميكرواقليم محلي دارد و مي‌تواند بر توزيع آلاينده‌ها تأثير بگذارد. نويسندگان متوجه شدند كه ساختمان‌هايي كه داراي تهويه خوب و سيستم تهويه طبيعي هستند، مي‌توانند منجر به كاهش سطح آلودگي شوند. بر اين اساس اين پژوهش با بهره‌گيري از رويكرد فرامطالعه به بازخواني مطالعات علمي آلودگي هوا با فرم شهري پرداخته است و بر اهميت مد نظر داشتن فرم شهري به عنوان يك عامل مهم در سياست‌گذاري شهري تأكيد مي‌كند و در ادامه به رابطه و تعريف عوامل تاثير گذار بر آلودگي هوا از منظر نظريه پردازان مختلف و تاثير فرم شهر بر افزايش و كاهش آلودگي‌هوا پرداخته است. در اين پژوهش سعي شده است علاوه بر تلفيق نتايج پژوهش‌هاي قبلي تأمل و تعمقي بر فرآيندهاي آنها نيز صورت گيرد. لذا ابتدا به توصيف مشخصات عمومي و ساختاري پژوهش هاي پيشين پرداخته و در ادامه چارچوب نظري و محتوايي آلودگي هوا با فرم شهري منطبق با الگوي پيشنهادي ساندوسكي و باروسو پيشنهاد ميگردد، جامعه مورد مطالعه در اين پژوهش شامل 61 مقاله علمي-پژوهشي از مطالعات داخلي و خارجي، با محوريت موضوعي تبيين ارتباط آلودگي هوا با فرم شهري در بازه زماني سال‌هاي 1392 تا 1402 مورد بررسي قرار گرفته اند. نتايج پژوهش، بيانگر اين است كه هر چه پراكندگي در شهرها بيشتر باشد آلودگي هوا نيز افزايش ميابد و هرچه تراكم و ارتفاع ساختماني را كاهش و فضاي سبز را افزايش دهيم آلودگي هواي كمتري را خواهيم داشت