سياست همسايگي ايران درخصوص كشورهاي حاشيه خليج فارس

يكي از اصول سياست خارجي دولت ابراهيم رئيسي سياست همسايگي است. سياست همسايگي مفهومي جديد در سياست خارجي ايران است و پيش از اين در دستوركار هيچ يك از دولت‌‌‌‌‌‌‌هاي قبلي نبوده است. به همين خاطر كاربرد اين اصطلاح از سوي دولت رئيسي نسبت به همسايگان ايران با ابهامات بسياري روبرو است. بويژه اينكه ايران از جنوب با هشت كشور همسايه است و از سطح مطلوبي از روابط با آنها برخوردار نيست. مقاله حاضر به سه سوال پاسخ مي‌دهد: هدف دولت ابراهيم رئيسي از پيگيري سياست همسايگي چيست؟ الزامات اين سياست چيستند و چه موانعي پيش روي دولت سيزدهم براي اجراي آن قرار دارد؟ براي پاسخ به اين سوالات از روش تبييني- تحليلي استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش موانع سياست همسايگي ايران را در سه بعد ملي، منطقه‌‌اي و بين المللي بررسي مي‌‌نمايد و هدف دولت از پيگيري اين سياست را نظم‌‌سازي ژئواكونوميكي، متنوع سازي خوشه‌‌هاي نفوذ ژئواكونوميكي، نهادينه كردن آرامش و تفاهم در محيط پيرامون و دور كردن اعراب از اسرائيل بيان مي‌نمايد.

One of the principles of the Ebrahim Raisi administration’s foreign policy is the neighborhood policy. Neighborhood policy is a new concept in Iran s foreign policy and it was not on the agenda of any of the previous administrations. For this reason, the use of this term by the Iran’s government towards its neighbors faces many ambiguities. This issue is important because Iran does not have warm relations with its eight southern neighbors. This article answers three questions: What is the purpose of the Ebrahim Raisi administration in pursuing the neighborhood policy? What are the requirements of this policy and what are the obstacles facing the administration to implement it? An explanatory-analytical method has been used to answer these questions. The findings categorize the obstacles of Iran s neighborhood policy in three national, regional and international levels. It also explain the administration’s goals for pursuing this policy in four factors: geo-economic order-making, diversification of geo-economic influence clusters, institutionalization of peace and dialogue in the region, and keeping Arab states away from Israel.