عوامل و پيامدهاي از سرگيري روابط ديپلماتيك جمهوري اسلامي ايران و عربستان سعودي

روابط ايران و عربستان سعودي از زمان آغاز تا كنون فراز و نشيب‌هاي زيادي را تجربه كرده است. قطع روابط ديپلماتيك از سوي عربستان سعودي در دي ماه سال 1394 و برقراري مجدد روابط با ميانجيگري چين در اواخر سال 1401يكي از نقاط عطف روابط دو كشور به شمار مي‌رود. از آنجا كه بين دو كشور در ابعاد مختلف ژئواستراتژيك، ژئوپليتيك، ژئواكونوميك و ايدئولوژيك رقابت‌هاي پيدا و پنهاني وجود دارد كه اين رقابت‌ها گاهي به تقابل و تخاصم منجر مي‌شوند بررسي عوامل و پيامدهاي از سرگيري روابط دو كشور با وجود اين رقابت‌ها و تنش‌ها حائز اهميت است. بر اين اساس، اين مقاله هدف خود را شناخت عوامل مؤثر بر ازسرگيري روابط دو كشور و پيامدهاي منطقه‌اي و بين‌المللي آن تعيين كرده است. در اين مقاله داده‌ها با مراجعه به منابع كتابخانه‌اي و برخط گردآوري شده و با استفاده از روش توصيفي – تحليلي مورد تحليل و بررسي قرار گرفته‌اند. بر اساس يافته‌هاي مقاله، عواملي مانند نياز عربستان سعودي به ايجاد ثبات داخلي و منطقه‌اي براي پيشبرد اهداف اقتصادي بلندپروازانه و همچنين تقويت وجهه منطقه‌‌اي و بين‌المللي، انگيزه بالاي چين براي تعريف نقش خود به عنوان بازيگر ميانجي و داراي نفوذ در حوزه‌هايي كه به طور سنتي تحت نفوذ آمريكا و انگلستان قرار دارد و نياز اين كشور به ثبات در منطقه براي سرمايه‌گذاري اقتصادي و در نهايت تمايل ايران به كاهش هزينه‌هاي امنيتي و جلوگيري از واگرايي در جهان اسلام مهمترين عوامل مؤثر بر از سرگيري روابط ايران و عربستان مي‌باشند. تضعيف يا فروپاشي اتحادها و ائتلاف‌هاي مبتني بر دوستي و دشمني مانند طرح ناتوي عربي، گشايش در پرونده‌هاي منطقه‌اي مانند لبنان، سوريه و يمن و كند شدن روند عادي‌سازي رژيم‌صهيونيستي با كشورهاي منطقه و كاهش و كم‌اثر شدن تحركات اين رژيم در منطقه خليج فارس و ارتقاء جايگاه بين‌المللي چين، از پيامدهاي از سرگيري روابط ايران و عربستان مي‌باشند.

Relations between Iran and Saudi Arabia have experienced many changes since the beginning. The severance of diplomatic relations by Saudi Arabia in January 2016 and the re-establishment of relations with the mediation of China in early 2023 is one of the turning points of the relations between the two countries. Since there are overt and hidden competitions between the two countries in various geostrategic, geopolitical, geoeconomic and ideological dimensions, and these competitions sometimes lead to confrontations, it is important to examine the factors and consequences of the resumption of relations between the two countries despite these competitions and tensions. Based on this, this article aims to know the factors affecting the resumption of relations between the two countries and its regional and international consequences. In this article, the data has been collected by referring to library and online sources and analyzed using the descriptive-analytical method. Based on the findings of the article, factors such as Saudi Arabia s need to establish internal and regional stability to advance ambitious economic goals as well as strengthen its regional and international image, China s high motivation to define its role as a mediating and influential actor in areas that are traditionally under The influence of the United States and the United Kingdom is there, and the country s need for stability in the region for economic investment and finally Iran s desire to reduce security costs and prevent divergence in the Islamic world are the most important factors affecting the resumption of relations between Iran and Saudi Arabia. The weakening or collapse of alliances and coalitions based on friendship and enmity, such as the Arab NATO plan, solving regional cases such as Lebanon, Syria, and Yemen, and slowing down the process of normalization of the Zionist regime with the countries of the region, and the reduction and ineffectiveness of this regime s actions in the Persian Gulf region, and the promotion of the international status China are the consequences of the resumption of relations between Iran and Saudi Arabia.