بايسته‌هاي سياست خارجي ايران در قبال عربستان (‌با تاكيد بر چشم‌انداز 2030 سعودي)

چشم‌انداز 2030 سعودي، طرحي جامع و بلندپروازانه با هدف كاهش وابستگي به نفت و مدرن‌سازي اقتصاد و جامعه، فصل نويني را در سياست خارجي عربستان گشوده است. هدف تحقيق آن است كه با توجه به اهميت محوري چشم‌انداز 2030 براي نسل جديد رهبري عربستان و رقابت نه خصمانه نه دوستانه عربستان با ايران پس از توافقنامه 2023 دوكشور با ميانجيگري چين، ضرورت تغييرات بنيادين در سياستگذاري خارجي ايران را برجسته سازد. با توجه به سياست خارجي نوين سعودي كه مبتني بر تنوع‌سازي روابط با قدرت‌هاي بزرگ از جمله تعاملات فزاينده با چين به‌ويژه در بعد اقتصادي و تداوم اتحاد راهبردي-امنيتي با امريكا مي‌باشد؛ تحقق اوليه اهداف سند چشم‌انداز 2030 مي‌تواند براي ايران پيامدهاي گسترده‌اي در بر داشته باشد. اين تحقيق با استفاده از نظريه موازنه قوا درصدد پاسخ به اين پرسش است كه سياست خارجي نوين سعودي با تمركز بر چشم‌انداز 2030 ، چه پيامدها و الزاماتي براي سياست خارجي ايران دارد؟ به نظر مي‌رسد تحقق چشم‌انداز 2030 به ويژه با هم‌افزايي با طرح كمربند- جاده چين مي‌تواند توازن قدرت در منطقه غرب آسيا را به نفع عربستان تغييردهد و ضرورت تحول بنيادين سياست خارجي ايران براساس بايسته‌هايي چون اجتناب از اتكاء به يك قطب قدرت جهاني، تنوع‌بخشي به روابط خارجي، تعامل سازنده با همسايگان، تقويت و احصاء ظرفيت‌هاي داخلي و خارجي براي پي‌ريزي استراتژي‌هاي جديد و متناسب با تحولات منطقه‌اي را نشان مي‌دهد. روش تحقيق توصيفي-تحليلي و روش گردآوري داده‌ها مبتني بر منابع كتابخانه‌اي بوده است.

Saudi Vision 2030, a comprehensive and ambitious plan aimed at reducing dependence on oil and modernizing the economy and society, has opened a new chapter in Saudi Arabia s foreign policy. This research aims to highlight the fundamental changes needed in Iran s foreign policy in light of the central importance of Saudi Vision 2030 for the new generation of Saudi leadership. The neither adversarial nor friendly competition between Saudi Arabia and Iran, following the 2023 agreement facilitated by China, underscores the necessity for fundamental shifts in Iran s foreign policy. Considering Saudi Arabia s new foreign policy, which focuses on diversifying relations with major powers, particularly expanding economic interactions with China and maintaining a strategic-security alliance with the United States, the initial realization of Saudi Vision 2030 goals could have extensive implications for Iran. This study, utilizing the balance of power theory, aims to answer how Saudi Arabia s new foreign policy, centered around Vision 2030, impacts Iran s foreign policy, indicating that the realization of Vision 2030, especially in conjunction with the China Belt and Road Initiative, can potentially alter the power balance in the West Asia region in favor of Saudi Arabia. The necessity for fundamental transformation in Iran s foreign policy is highlighted, emphasizing key principles such as avoiding reliance on a single global power, diversifying foreign relations, constructive engagement with neighbors, and enhancing domestic and foreign capacities for adapting to new and regionally relevant strategies. The research methodology involves descriptive-analytical approaches and data collection based on library resources.