تحليل سياست خارجي آسيايي جمهوري اسلامي ايران در قبال جنوب شرقي آسيا، مطالعه موردي اندونزي

قرن بيست و يكم در روابط بين‌‌الملل با ويژگي‌‌ها و نمودهايي همراه است كه در گذشته اين پديده‌‌ها يا بسيار كمرنگ بودند يا اصلاً اهميت نداشتند. منطقه‌‌گرايي، منطقه‌‌شدن، منطقه‌‌سازي و وابستگي متقابل اقتصادي ميان كنشگران نظام بين‌‌الملل از مهم‌‌ترين نمودهاي مناسبات همكاري‌‌جويانه روابط بين‌‌الملل در قرن حاضر است و برخي از پژوهشگران مهم مطالعات منطقه‌‌اي قائل به اين هستند كه مناطق جزئي از سياست‌‌هاي جهاني كنوني محسوب شده و نظم جهاني امروز يك نظم جهاني منطقه‌‌اي است. با توجه به اهميت يافتن مناطق در نظام بين‌‌الملل، كشورها نيز بايد علاوه بر مناسبات دوجانبه با ديگر كشورها، گسترش روابط با مناطق را هم به منظور تحقق منافع ملي در دستور كار سياست خارجي خود قرار دهند. جمهوري اسلامي ايران هم مي‌‌تواند در قالب ديپلماسي آسيايي از ظرفيت‌‌ها و فرصت‌‌هاي موجود در قاره آسيا براي پيشبرد منافع ملي خود بهره بگيرد. يكي از مناطقي كه در قرن بيست و يكم از اهميت ويژه‌‌اي برخوردار است و به عنوان يكي از قطب‌‌هاي قدرت اقتصادي آينده شناخته مي‌‌شود منطقه جنوب شرقي آسيا است كه متأسفانه جايگاه آن در به خوبي در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران تبيين نشده است. در منطقه جنوب شرقي آسيا هم كشور جمهوري اندونزي از جايگاه و ظرفيت ويژه‌‌اي از جمله پدر معنوي آسه‌‌آن، پرجمعيت‌‌ترين كشور منطقه، كشوري با بيشترين جمعيت مسلمان در جهان و قدرت اقتصادي نخست منطقه برخوردار است ولي از همه ظرفيت‌‌هاي موجود در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در قبال اين كشور مهم منطقه استفاده نشده است و تدوين سياست خارجي منسجم و دقيق در قالب برنامه‌‌هاي كوتاه‌‌مدت، ميان‌‌مدت و بلند‌‌مدت در قبال منطقه جنوب شرقي آسيا و جمهوري اندونزي به عنوان مهم‌‌ترين كشور منطقه مي‌‌بايستي در دستور كار قرار گيرد. بنابراين هدف از ارائه اين مقاله كه با روش پژوهش تركيبي انجام خواهد بررسي اين موضوع است كه در منطقه جنوب شرقي آسيا به صورت عام و كشور جمهوري اندونزي به صورت خاص چه ظرفيت‌‌هاي اقتصادي و سياسي براي جمهوري اسلامي ايران وجود دارد و چگونه مي‌‌توان از آن ظرفيت‌‌ها براي تحقق مناقع ملي و ارتقاي جايگاه ايران در عرصه منطقه‌‌اي و بين‌‌المللي بهره گرفت؟ براي پاسخ به اين سؤال مقاله به چهار مبحث اصلي تقسيم مي‌‌شود. در مبحث نخست روابط اقتصادي و سياسي جمهوري اسلامي ايران با جمهوري اندونزي مورد بررسي قرار مي‌‌گيرد. در مبحث دوم ظرفيت‌‌هاي اقتصادي و سياسي جمهوري اندونزي براي جمهوري اسلامي ايران تبيين مي‌‌شود. در مبحث سوم موانع و چالش‌‌هاي گسترش مناسبات جمهوري اسلامي ايران و جمهوري اندونزي ارائه مي‌‌شود و در مبحث آخر نيز راهكارهاي گسترش مناسبات و تحقق اهداف مطرح خواهد شد.

Regionalism, regionalization and economic interdependence among the actors of the international system the most important manifestations of cooperative relations in international relations in the current century, and some important researchers of regional studies believe that regions are considered part of the current world policies and today s world order is a regional world order. Considering the importance of the regions in the international system, countries should also put the expansion of relations with the regions in order to realize national interests in their foreign policy agenda in addition to bilateral relations with other countries. The Islamic Republic of Iran can also take advantage of the capacities and opportunities that available in the Asian continent in the form of Asian diplomacy to advance its national interests. One of the regions that is of special importance in the 21st century and is known as one of the future economic powers is the Southeast Asia region, which unfortunately has not been well explained in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. In the Southeast Asian region, the Republic of Indonesia has a special position and capacity, including the spiritual father of ASEAN, the most populous country in the region, the country with the largest Muslim population in the world, and the first economic power in the region. But despite all these capacities, the position of Indonesia in the Asian policy of the Islamic Republic of Iran has not been considered well. Therefore, the purpose of presenting this article, which will be done with a mixed research method, is to investigate what economic and political capacities exist for the Islamic Republic of Iran in the Southeast Asia region in general and the Republic of Indonesia in particular? Is it possible to take advantage of those capacities to realize national goals and improve Iran s position in the regional and international arena? To answer this question, the article is divided into four main topics. In the first topic, the economic and political relations between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Indonesia are examined. In the second topic, the economic and political capacities of the Republic of Indonesia for the Islamic Republic of Iran are explained. In the third topic, the obstacles and challenges of expanding relations between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Indonesia are presented, and in the last topic, short-term, medium-term and long-term solutions for expanding relations and achieving goals will be presented.