اتحاد راهبردي ايران و چين: امكان يا امتناع

پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ايران و چين روابط پر فراز و نشيبي را پشت سر گذاشته‌‌اند. در مقاطعي مواضع بسيار نزديكي با يكديگر داشته و همكاري‌‌هاي گسترده‌‌اي را تجربه كرده‌‌اند و در مراحلي سطح اين همكار‌‌ي‌‌ها به پايين‌‌ترين حد خود رسيده است. با اين حال وجود منافع مشترك و زمينه‌‌هاي راهبردي بين دو كشور و تمايل ايران به برقراري اتحاد راهبردي با چين، ذهن بسياري از پژوهشگران را به امكان و امتناع ايجاد اتحاد راهبردي بين دو كشور معطوف كرده است. ايران و چين در زمينه‌‌هايي از جمله در بازار انرژي، مخالفت با يكجانبه‌‌گرايي و هژموني امريكا و مبارزه با تروريسم، ظرفيت‌‌هاي قوي براي ايجاد اتحاد دارند. اما محدوديت‌‌هايي جدي نيز در اين رابطه وجود دارد كه ايجاد اتحاد راهبردي بين دو كشور را دشوار مي‌‌سازد. از جمله‌‌ي آن‌‌ها مي‌‌توان به جايگاه چين در نظام بين الملل و نوع نگاه اين كشور به جامعه بين‌‌المللي و نهادهاي آن، جايگاه ايران به عنوان كشوري معترض و انقلابي، بازيگران قدرتمند بين‌‌المللي همچون امريكا، قدرت‌‌هاي منطقه‌‌اي همچون عربستان و اسرائيل، اقتصاد محور بودن سياست خارجي چين و رفتارهاي واقع‌‌گرايانه اين كشور در پيگيري منافع ملي، در مقابل نگاه سياسي ايران اشاره كرد. فرض اساسي اين نوشتار اين است كه تا چنين محدوديت‌‌هايي در رابطه با چين و ايران برقرار است، اميد به برقراري اتحاد راهبردي بين دو كشور دور از واقعيت خواهد بود. اين نوشتار در چارچوب پارادايم واقع‌‌گرايي و رويكرد عمل‌گرايي توسط چين در نظام بين‌‌الملل بررسي خواهد شد.

After the victory of the Islamic Revolution , Iran and china have had ups and downs relations . At times, they had very close positions with each other and have experienced extensive collaborations And in some times, The level of these collaborations has been very low. However, Due to the existence of common interests and strategic fields between the two countries and Iran s desire to establish a strategic alliance with China, the minds of many researchers are focused on the possibility and refusal to establish a strategic alliance between the two countries. Iran and China have strong capacities to create an alliance in fields such as the energy market, opposition to American unilateralism and hegemony, and the fight against terrorism. But there are serious limitations in this regard that make it difficult to create a strategic alliance between the two countries. Among them are, China s position in the international system and its attitude towards the international community and its institutions, Iran s position as a protesting and revolutionary country, powerful international actors such as the United States, regional powers such as Saudi Arabia and Israel, the economic orientation of China s foreign policy and the realistic behavior of this country in pursuit of national interests, Against the political view of Iran. The basic premise of this article is that until such restrictions are in place in relation to China and Iran, the hope of establishing a strategic alliance between the two countries will be far from reality. This article will be analyzed in the framework of realism paradigm and pragmatism approach by China in the international system.