سياست ‌خارجي ايران در قبال چين (‌ با تاكيد بر ابتكار كمربند- جاده)

سياست ‌خارجي دربرگيرنده اهداف و منافع دولت‌هاست و مي‌توان آن را مايه حيات و عامل توانمندي دولت‌ها در عرصه بين‌المللي دانست. يكي از الگوهاي رفتاري سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، سياست نگاه به شرق با محوريت چين است كه مركز سياست خارجي خود را ابتكار كمربند- جاده معرفي كرده ‌است. رهاورد ابتكار مذكور براي ايران، مجموعه‌اي از فرصت‌ها و تهديد‌ها مي‌باشد؛ لذا هدف از اين نوشتار آن است كه بررسي نمايد ابتكار مذكور به عنوان يك ابر پروژه اقتصادي چگونه مي‌تواند در جهت تامين منافع ملي و افزايش ظرفيت كنش‌گري ايران در تعامل با اين ابتكار چيني عمل نمايد. بر اين اساس پرسش اصلي تحقيق اين است كه موثرترين راهبردهاي سياست ‌خارجي جمهوري اسلامي ايران به منظور بهره‌وري از فرصت‌ها و تقليل چالش‌هاي ابتكار كمربند- جاده چه مي‌باشد؟ به نظر مي‌رسد راهبردهايي چون ديپلماسي پيراموني فعال، بازتعريف روابط با غرب جهت رفع/كاهش تحريم‌ها، توسعه زيرساخت‌هاي ارتباطي، راه‌اندازي كريدور شمال - جنوب، تبديل بندر چابهار به يك قطب ترانزيتي، برنامه‌ريزي بلندمدت با هدف تحقق توسعه اقتصادي پايدار و عبور از ساختار اقتصادي رانتير، درك مشترك بوروكراتيك در جهت همكاري با چين و پويايي و زمان‌شناسي مي‌تواند به افزايش ظرفيت‌هاي سياسي و اقتصادي ايران در عرصه بين‌المللي منتج شود. روش تحقيق، توصيفي- تحليلي و روش گردآوري داده‌ها مبتني بر منابع كتابخانه‌اي خواهد بوده است.

Foreign policy defines the goals and interests of governments, serving as a crucial factor influencing a state s role in the international arena. The Islamic Republic of Iran adopts a look-east policy, focusing on China and positioning the Belt and Road Initiative (BRI) at the core of its foreign policy. This initiative presents both opportunities and threats for Iran. Therefore, this article aims to explore how this economic super project can serve national interests and enhance Iran s capacity to engage with the Chinese initiative. The primary research question is: What foreign policy strategies can Iran employ to capitalize on BRI opportunities and mitigate challenges effectively? Strategies such as active peripheral diplomacy, redefining relations with the West to alleviate sanctions, considering dynamics and timing, transforming Chabahar port into a transit hub, launching the North-South corridor, developing communication infrastructure, implementing long-term planning for sustainable economic development, transitioning from a rentier economic structure, and fostering a common bureaucratic understanding for cooperation with China are identified as key pathways to bolster Iran s political and economic capacities globally. The research method employs a descriptive-analytical approach, relying on library sources for data collection.