تفسير هرمنوتيكي از نظام هاي ذخيره و بازيابي اطلاعات و رفتار اطلاعاتي كاربران در علم اطلاعات و دانش شناسي با تاكيد بر ديدگاه فلاسفه

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسي هرمنوتيكي نظام هاي ذخيره و بازيابي اطلاعات در علم اطلاعات و دانش شناسي به عنوان عامل موثر و كارآمد در تامين نيازهاي اطلاعاتي كاربران در پژوهش هاي هر حوزه از علوم بشري با الهام از ديدگاه فلاسفه است. روش: روش پژوهش مقاله ي حاضر، توصيفي-تحليلي است. بدين صورت كه با استفاده از منابع كتابخانه اي، مباني نظري موجود ذيل موضوع پژوهش، استخراج شده و براساس تطبيق داده هاي به دست آمده با نظريه خاصي كه نقطه تمركز بحث است، در نهايت به تطبيق، تحليل و نتيجه گيري خواهد انجاميد. بيان مسئله: از آنجا كه فهم و تفسير بدست آمده از پيام، معنا يا تفسير اطلاعات در چرخه ي حيات اطلاعات از نقشي مهم و ضروري برخوردار است، لذا در پژوهش حاضر با الهام از نظريه فلسفي هرمنوتيك تلاش شده تا مبتني بر نياز اطلاعاتي كاربران و رفتار اطلاعاتي آنها در فرآيند جستجو و بازيابي اطلاعات در پايگاه هاي اطلاعاتي و نرم افزارهاي كتابخانه اي و رويه ي نمايه سازي محتوا در نظام هاي ذخيره و بازيابي اطلاعات، نحوه ي تعامل كاربر با نتايج بازيابي شده و تنوع تفاسير آنها در بهره گيري از اين اطلاعات در فرآيند پژوهشي مورد بررسي و تحليل قرار بگيرد. مباحث اصلي: در اين مقاله به جهت تبيين دقيق تر و روشن تر موضوع به تعريف هرمنوتيك، بررسي سير تاريخي اين نظريه نزد انديشمندان و فلاسفه بزرگ، بازخواني ديدگاه هايدگر و گادامر با تاكيد بر نقش تفسير و تاويل متون، نسبت ميان هرمنوتيك و علم اطلاعات و دانش شناسي، نقش مهم هرمنوتيك در نظام هاي ذخيره و بازيابي اطلاعات پرداخته شده است. در بخش ابتدايي از مقاله ي حاضر، وضعيت كنوني پژوهش در علم اطلاعات و دانش شناسي از حيث چگونگي شناسايي مسئله، حركت به سمت پژوهش هاي كيفي با تاكيد بر استفاده از روش هاي هرمنوتيكي بررسي شده است. اين امر منجر به پر رنگ تر شدن جايگاه پژوهش كيفي در علم اطلاعات و دانش شناسي شده و كمك خواهد كرد تا پژوهشگران با دغدغه ي رفع نياز اطلاعاتي كاربران و از ديدگاه آنها در رشته ها و گرايش هاي گوناگون دست به پژوهش بزنند تا خلاءهاي فعلي در نظام هاي ذخيره و بازيابي اطلاعات رفع شود. در ادامه به ارتباط دو سويه ي نظام-هاي بازيابي اطلاعات و رفتار اطلاعاتي كاربران بر مبناي تفاسير هرمنوتيكي اشاره شده كه ملاك تامين يا عدم تامين نياز اطلاعاتي جستجوگران بر اساس چرخه حيات داده خواهد بود. همچنين نتايج بدست آمده از اين پژوهش حاكي از نقش قوي و مهم تفسير متن در فرآيندهاي پژوهشي، خصوصا در مرحله جستجو و بازيابي اطلاعات از سوي كاربران است كه از ديدگاه معرفت شناختي كاملا متكي بر تحليل عوامل دخيل در فهم متن به پيش مي رود.