واكاوي مدل پياز پژوهش و كاربست آن در پژوهش علوم اجتماعي

با توجه به اهميت توسعه روش تحقيق و ساخت طرح تحقيق در پژوهش هاي علوم اجتماعي، اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي و با رويكرد سيستماتيك به توسعه روش تحقيق براساس مدل پياز پژوهشي ميپردازد. براساس تحليل مدل پياز پژوهش، مي توان گفت اين روش براي آينده پژوهي توسعه يافته است.اين روش تحقيق بيانگر مروري بر روشها، ابزارهاي مورد استفاده براي جمع آوري دادهها، تكنيكهاي نمونه گيري و نحوه تجزيه و تحليل دادههاي مورد استفاده در مطالعه است. مدل پياز پژوهش توسط ساندرز و همكاران(2019) توسعه داده شده است و مراحل توسعه روششناسي پژوهش را توصيف ميكند. اين مدل با تعريف موضع فلسفي اصلي شروع و به تدريج به ساخت طرح تحقيق منتهي مي‌شود. هر لايه از مدل، مراحل فرآيند مطالعه را به تفصيل توصيف ميكند. مدل پياز پژوهش براي هر نوع تحقيق و در هر زمينه اي قابل استفاده است. اين مدليك الگوي شش لايه است كه فلسفه، رويكرد، راهبرد، انتخاب، بازه زماني و روش گردآوري داده‌ها را مشخص مي‌كند. اين الگوي چندلايه، فرايندهاي انجام پژوهش را نشان مي‌دهد. براساس اين مدل، يك پژوهش از لايه‌هاي مختلفي تشكيل مي‌شود كه درآن هرلايه متاثر ازلايه بالاتر مي‌باشد.براساس اين الگو، نخستين مساله اساسي هرپژوهش، فلسفه تحقيق يا پارادايم حاكم برآن است. پس از آن بايد رويكرد پژوهشي(قياس يا استقرا)مشخص شود. لايه سوم استراتژي پژوهشي است كه براساس روش‌هاي كمي، كيفي و آميخته بسيار متنوع است. انتخاب پژوهش مي‌تواند تك‌روش، چندروش يا آميخته باشد. بازه زماني نيز مي‌تواند مقطعي يا طولي باشد. پس از آن بايد روش‌هاي گردآوري و تحليل داده‌ها مشخص شود كه در نهايت به ساخت طرح پژوهش منتهي مي گردد.