واكاوي ضمانت هاي اجراي نقض دفاع از حقوق بيت المال در نظام دادرسي ايران: با تأكيد بر آسيب شناسي فرآيندها و استراتژي ها

Analysis of legal enforcement guarantees resulting from the violation of the defense of the treasury rights in the Law system of Iran: with emphasis on the pathology of processes and strategies

دولت به عنوان نماينده مردم در مقام دفاع از منافع عمومي و صيانت از حقوق بيت‌المال مي‌تواند در دعاوي مطروحه در مراجع قضايي و شبه قضايي يكي از اصحاب دعوي تلقي گردد. اگرچه مطابق با اصل حاكميت قانون، تمام اقدامات و تصميمات مقامات اداري و نمايندگان حقوقي بايد در راستاي اجراي قواعد حقوقي الزام آور باشد كه در احكام قانونگذار تجويز گرديده است، اما مقامات اداري با نقض و يا ترك وظايف قانوني و سوءاستفاده از اختيارات ناشي از تعارض منافع، خلأهاي قانوني در قوانين دادرسي اداري و قضايي، فقدان ضمانت اجرا و ضعف نظارت مي توانند از حقوق دولت در مراجع قضايي و شبه قضايي دفاع مناسبي نداشته باشند و سرانجام با تمسك به احكام قطعي صادره از سوي دادگاه‌ها مي‌توانند توجيهي براي نقض قاعدۀ الزام‌آور حقوقي فراهم آورند. پژوهش پيش رو با رويكردي توصيفي- تحليلي، ضمانت‌ اجراهاي پيشگيري و مقابله با نقض دفاع از حقوق دولت در نظام‌هاي دادرسي اداري، مدني و كيفري را بررسي و راهكارهايي ارائه مي نمايد. تدوين لايحه چگونگي و كيفيت دفاع از دعاوي دولت با تعيين ضمانت اجرا و جرم‌انگاري موضوع، اصلاح و بازنگري قوانين دادرسي در مبحث اعاده دادرسي، پيش‌بيني قواعد رفع موقعيت تعارض منافع، مكلف ساختن قضات به نظارت فعال بر اَعمال مقامات و نمايندگان حقوقي و لزوم مشاركت نماينده منافع عمومي در فرآيند دادرسي ها از عمده راهكارهاي اجرايي هستند كه مي‌تواند راه‌هاي سوء استفاده و خروج از مدار حاكميت قانون را مسدود كرد.

The government, as the representative of the people in the position of defending public interests and protecting the rights of the treasury, can be considered as one of the litigants in the lawsuits presented in the judicial and quasi-judicial authorities. Although according to the principle of rule of law, all actions and decisions of administrative authorities and legal representatives must be in line with the implementation of binding legal rules prescribed in the laws of the legislature, but administrative authorities by violating or abandoning their legal duties and abusing powers due to conflicts of interest, legal loopholes in administrative and judicial procedure laws, lack of implementation guarantee and weak supervision can not adequately defend the rights of the government in judicial and quasi-judicial authorities. Finally, by adhering to the definitive rulings issued by the courts, they can provide a justification for violating the binding legal rule.