واكاوي مباني فقهي حقوقي عدم مشروعيت نكاح معاطاتي با تاكيد بر فقه اماميه

Analyzing legal jurisprudential foundations of the illegitimacy of Ma atati marriage with an emphasis on Imami jurisprudence

نكاح معاطاتي تعابير مختلفي دارد، اما ساده ترين مفهوم اين است كه زن و مرد هنگام انعقاد عقد نكاح هيچ سخني(لفظي) نگويند. نظر مشهور فقهاي شيعه و قانون گذار ايران اين است كه براي انعقاد عقد نكاح زن و مرد بايستي ايجاب و قبول نمودن عقد را به صورت لفظي به كار ببرند، در غير اين صورت عقد نكاح باطل مي باشد. اين گروه بر صحت اين موضوع ادعاي اجماع نموده اند. ولي عده اي در مقابل، نظر آنان را نمي پذيرند و براي صحت نكاح معاطاتي، دلايلي نظير عام بودن آيات قرآن كريم كه مربوط به عقود و رواياتي از امامان مي باشد، استناد مي كنند. هدف پژوهش، واكاوي مباني فقهي حقوقي عدم مشروعيت نكاح معاطاتي با تاكيد بر فقه اماميه مي باشد. روش پژوهش توصيفي-تحليلي است و براي گردآوري منابع از روش كتابخانه اي استفاده شده است. پژوهش انجام شده نشان داد كه، از نظر فقهاي مشهور شيعه، اراده ي عقد نكاح بايستي با لفظي كه در بيان قصد صريح است بيان شود، زيرا عقد نكاح، عقدي با اهميت است كه تعهدات فراواني را براي طرفين به وجود مي آورد و آنان بايستي به صورت صريح، اراده ي خود را مبتني بر تشكيل خانواده قانوني، با استفاده لفظ صريح بيان نمايند تا آثار نكاح بر آن محسوب شود. همچنين قانون مدني ماده 1062 نيز به تبعيت از فقهاي اماميه، لفظي بودن ايجاب و قبول را پذيرفته است. بنابراين نكاح معاطاتي از منظر حقوقي و فقه اماميه مشروعيت ندارد.