بكارگيري تلفيق مهندسي ارزش و مديريت ريسك در شناسايي و الويت-بندي روش هاي مديريت رسوب در مخازن سدها با استفاده از روش سلسله مراتبي AHP (مطالعه موردي: مخزن سد سفيدرود)

رسوبگذاري در مخازن سدها يكي از مشكلات اساسي است كه اكثر سدهايي كه تاكنون به مشكل رسوب و كاهش عمر مفيد مواجه بوده اند مخصوصاً سدهاي كشورمان به علت عدم برنامه ريزي صحيح و در نتيجه احداث سد قبل از مطالعه دچار چنين مشكلي شده اند. روش هاي مديريت رسوب در مخزن به سه بخش تقسيم مي شوند روش هاي كاهش ورود رسوب به مخزن شامل سدهاي كنترل كننده و آبخيزداري، روش هاي كنترل رسوب در مخزن شامل بندهاي كنترلي و بهسازي شيب، روش هاي تخليه رسوب از مخزن شامل عمليات شاس و لايروبي مي باشد. بدين منظور با تشكيل كارگروهي از كارشناسان و مطالعات قبلي، روش هاي مديريت رسوب با استفاده از روش سلسله مراتبي AHP الويت بندي شده اند. در ارزيابي معيارها كاهش زمان اجرا با مجموع وزن 482/0 بيشترين تاثير را در پروژه هاي مديريت رسوب دارد و عمليات شاس جايگزين تخليه جريان غليظ با مجموع وزن 422/0 به عنوان بالاترين الويت در روش هاي مديريت رسوب رتبه بندي شدند. براي شناسايي احتمال وقوع و شدت تاثير ريسك هاي موجود با انجام تحليل كمي، ريسك ها ارزيابي شدند. نتايج بيانگر اين بود كه انحراف آب رودخانه هاي اصلي و فرعي با بيشترين شاخص ارزش اصلاحي 147درصد در مقايسه با لايروبي مكانيكي راه حل اثربخش براي علاج بخشي مساله رسوب گذاري در مخزن سفيدرود خواهد بود. استفاده از روش هاي كنترل فرسايش از جمله بندهاي كنترلي از روش هاي كاهش رسوب مي تواند جايگزين روش آ بخيزداري شود. با توجه به بررسي-هاي انجام شده استفاده از روش هاي تخليه رسوب از جمله عمليات شاس با توجه به هزينه بر بودن در مقايسه با تخليه جريان غليظ احتياج به بررسي بيشتر دارد.