بررسي عوامل موثر بر نابساماني رودخانه شمرود استان گيلان

رودخانه‌ها به عنوان يكي از اجزاء حياتي و بسيار مهم در چرخه زندگي و تعادل اكوسيستم‌هاي زمين شناخته مي‌شوند. به همين دليل است كه بيش‌تر شهرها و تمدن‌ها مجاورت آن‌ها شكل گرفته‌اند. با توسعه شهري و صنعتي جوامع انساني، طيف متنوعي از تعرض به رودخانه‌ها شكل گرفته كه نتيجه آن وقوع نابساماني‌هاي مختلف در چرخه ريخت‌شناسي و نيز اكوسيستم‌هاي گياهي و جانوري آن شد. در تحقيق حاضر به بررسي علل نابساماني رودخانه شمرود كه در استان گيلان، شهرستان سياهكل واقع شده است و از ارتفاعات كوهستان بنه سرچشمه مي‌گيرد پرداخته و عوامل موثر بر آن در محدوده‌اي به طول 7/14 كيلومتر با استفاده از تصويربرداري هوايي توسط پهپاد و تصاوير ماهواره‌اي در بازه زماني 2007 الي 2022 مورد بررسي قرار گرفت. مشاهدات ميداني و بررسي تصاوير حاكي از آن است كه برداشت بي‌رويه شن و ماسه مهم‌ترين علت در وقوع نابساماني در رودخانه شمرود بوده كه در نتيجه آن بستر رودخانه در بازه‌هاي مختلف دچار افت چشم‌گير شده است. هم‌چنين در اثر اختلال شكل گرفته در چرخه انتقال رسوب ناشي از برداشت بي‌رويه شن و ماسه و گودافتادگي بستر رودخانه در طول زيادي از مسير رودخانه در بازه‌هاي بالادستي، بازه‌هاي پايين‌دستي با فرسايش پيش‌رونده مواجه شده و در نتيجه آن سازه‌هاي مختلف احداث شده در مسير رودخانه در خطر تخريب قرار گرفته است. هم‌چنين در غالب بازه‌هاي رودخانه، افت تراز بستر منجر به ناپايداري ديواره‌هاي رودخانه و تخريب مكرر آن شده است.