مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي مس زدايي و بازيابي سلنيوم از لجن آندي مس

پديدآورندگان :

اصغري فاطمه fatemehasg76@gmail.com گروه شركت هاي ايبكو , زندي پريسا pa.zandi.73@gmail.com گروه شركت هاي ايبكو , شمس الدين زهرا ibko.z.sh@gmail.com گروه شركت هاي ايبكو , شفيعي زاده فاطمه fatemeh.shafieizade1375@gmail.com گروه شركت هاي ايبكو , لطفعليان مجيد majid.lotfalian@gmail.com پژوهشگاه علوم و تكنولوژي پيشرفته و علوم محيطي، دانشگاه تحصيلات تكميلي، فناوري و صنعتي پيشرفته

چكيده فارسي :

لجن آندي مس از مواد نامحلول باقيمانده از تصفيه الكتروليتي مس كه حاوي عناصر با ارزشي مانند طلا، نقره، سلنيوم و تلوريوم است، بوجود مي‌آيد و يكي از مهمترين منابع استحصال سلنيوم در سطح دنيا شناخته مي‌شود. تركيبات عناصر موجود در لجن تا حد زيادي بستگي به تركيبات سنگ معدن اوليه دارد. با توجه به پيچيدگي‌هاي موجود لجن آندي، روش‌هاي استحصال اين عناصر بايد حداكثر راندمان و كمترين آسيب زيست محيطي را داشته باشند. مس و عناصر پايه مي‌توانند در روند استحصال عناصر با ارزش اخلال ايجاد كنند. در اين پژوهش سعي شد ابتدا با روش‌هاي ليچينگ اسيدي، مس زدايي انجام شود و سپس سلنيوم با استفاده از اسيد نيتريك ليچ شد. نتايج اين آزمايش‌ها نشان داد اسيد سولفوريك به تنهايي و بدون هيچ عملياتي قادر به مس زدايي لجن آندي نمي‌باشد و افزايش زمان ليچينگ بازيابي مس را بيشتر كرد، با اضافه كردن عامل اكسنده مانند هيدروژن پراكسيد سلنيوم نيز همراه با مس قابليت انحلال پيدا كرد، در نتيجه با توجه به جداسازي دشوار سلنيوم و مس اين روش بصرفه نمي‌باشد. نتايج نشان داد غلظت اسيد نيتريك تاثير چنداني در بازيابي سلنيوم ندارد و مقدار بهينه غلظت اسيد 40 درصد بدست آمد. تشويه اكسيدي و قليايي با سديم كربنات جهت استحصال سلنيوم نتايج قابل قبولي ارائه داد. در تشويه اكسيدي راندمان 99 درصدي براي سلنيوم و تبديل آن به گاز سلنيوم حاصل شد، اما با توجه به تغيير فازها، نقره قابليت انحلال در اسيد سولفوريك را پيدا كرد كه در مرحله مس زدايي اخلال ايجاد مي‌كند و بازيابي مس 74 درصد شد. تشويه قليايي بازيابي 98 درصدي را براي سلنيوم و تبديل آن به سلنيت و سلنات سديم نتيجه داد كه به خوبي در ليچينگ آبي حل شدند. بازيابي مرحله مس زدايي نيز در اين روش 98 درصد حاصل شد.