بازتاب هويت و فرهنگ ايراني در سرپوش‌هاي زنان عصر صفوي

پوشش سر به‌عنوان بخشي از فرهنگ و هويت زن ايراني همواره در ادوار مختلف تاريخ همراه او بوده و اين امر را در آثار بجا مانده تاريخي به نظاره مي‌نشينيم. زنان ايراني همواره داراي حجاب بوده‌اند و چه در دوره باستان و چه در دوره اسلامي، پوشش سر به‌عنوان قسمتي از پوشاك آنان محسوب مي‌شده است. زنان در عصر صفوي نيز از جايگاه بسيار خاص بر خوردار بوده‌اند كه با توجه به گزارش‌هاي سفرنامه‌نويسان و تصاوير به جا مانده در نسخ خطي اين عصر، مي‌توان به جايگاه و چگونگي شرايط اجتماعي و فرهنگي زنان در عصر صفوي پي برد. از جمله عناصري كه در ارتباط مستقيم با هويت و فرهنگ زنان ايراني در اعصار مختلف قرار مي‌گيرد پوشش سر زنان است كه با توجه به تحولات فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و همچنين جايگاه زنان، همواره متغير و متفاوت بوده است. از اين رو در اين پژوهش سعي بر آن است تا با بررسي نگاره‌هاي به جا مانده از عصر صفوي بخصوص نگاره‌هاي مكتب تبريز 2، به اين سؤالات پاسخ گوييم كه اولاً: انواع پوشش سر زنان، مورد استفاده در عصر صفوي كدامند؟ و ثانياً: آيا پوشش سر بازتاب و نشان‌دهنده هويت و جايگاه اجتماعي زنان عصر صفوي است؟ اين پژوهش به روشي توصيفي- تحليلي صورت مي‌پذيرد و گردآوري داده‌ها در آن به صورت كتابخانه‌اي است. نتايج حاصله گوياي اين امر است كه پوشش سر براي زنان ايراني همواره بيان‌كننده هويت و فرهنگ و همچنين مقام و منزلت ايشان بوده است و در اعصار مختلف و بنا بر شرايط فرهنگي- اجتماعي و اقتصادي هر فرد به صورتي متفاوت جلوه‌گر شده است.