خاطره‌انگيزي مكاني و نقش آن در هويت‌بخشي به بافت‌هاي تاريخي و تحكيم هويت ملي

بناها و بافت‌هاي تاريخي همواره تداعي‌كننده خاطرات جمعي و بيان‌كننده هويت شهري هستند. تغيير و تحولات در شهرهاي امروزي، موجب كم‌رنگ شدن و از دست رفتن خاطرات جمعي، حافظه تاريخي و هويت بسياري از مكان‌ها و بافت‌هاي ‌‌‌تاريخي و عملكردهاي اجتماعي و فرهنگي آن‌ها شده است. در واقع در دهه‌هاي اخير با كم‌رنگ شدن ارتباط مخاطب با مكان و جابه‌جايي ساكنان قديمي و اصيل، اين بافت‌هاي تاريخي و مكان‌هاي ارزشمند به‌ سمت از دست دادن ارزش‌هاي كالبدي، اجتماعي و فرهنگي سوق داده مي‌شوند؛ تغييراتي كه فقدان خاطره‌انگيزي و مشكلاتي ديگر را در هويت فردي و جمعي در پي دارند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و با هدف تبيين عوامل مؤثر بر خاطره‌انگيزي مكاني در راستاي هويت‌بخشي به بناها و بافت‌هاي تاريخي و ارتقاء كيفيت فضاهاي شهري با تأكيد بر مؤلفه‌هاي تأثيرگذار بر خاطره جمعي و هويت مكاني انجام شده است؛ به‌طوري ‌كه با بازآفريني ارزش‌هاي گذشته و پاسخ‌گويي به نيازهاي مخاطبان، از پتانسيل جذب و تقويت حضور اشخاص بهره برده و با ايجاد مكان‌هاي خاطره‌انگيز، موجبات حفظ و تقويت عناصر هويت‌بخش بناها و بافت‌هاي تاريخي را فراهم آورد. بناها و بافت‌ها تاريخي به‌عنوان مكان‌هاي پويا و واجد معنا و بيانگر هويت ايراني، در صور كالبدي معماري اين سرزمين و به دنبال فعاليت‌ها و رفتارها، تجارب و خاطره‌ها پديدار شده‌اند كه با تركيبي از مؤلفه‌هاي مؤثر بر خاطره‌انگيزي مكاني، نقش مؤثري در هويت‌بخشي به آن‌ها دارند.