شرق‌شناسي ادوارد سعيد و مطالعه خود و ديگري در سووشون دانشور

Edward Said’s Orientalism and the Study of the Self and other in Daneshvar’s Savushun

منتقدان به‌اتفاق آرا شرق‌شناسي سعيد را سنگ بناي قانون پسااستعماري مي‌دانند. اين اثر مشهور بود كه منجر به تأليف كتابها و مطالب مرتبط ديگري شد. شرق‌شناسي نوعي سبك غربي در ارتباط با ايجاد بنيادهاي سلطه و تجديدساختار كردن و امريت و اقتدار است. شرق‌شناسي وابسته به بازنمايي خود يا غرب و ديگري يا مشرق زمين است كه در آن خود ممتاز است و مي تواند ديگري را منفعل، خاموش و ضعيف سازد. ادعاي اصلي اين مطالعه اين است كه غرب در حالي كه شرق را چيزي متفاوت مي‌داند، توانسته است بر مشرق زمين تسلط پيدا كند، بازآفريني كند و اقتدار داشته باشد. اساس اين مطالعه نظريه پسااستعماري است. اصطلاحات خود يا غرب و «ديگري يا شرق» به شدت با اين ايده مرتبط هستند. غرب دائماً تحت كنترل است و برتر تلقي مي شود، در حالي كه شرق در مقابل آن پست و ضعيف نگريسته مي شود. ادوارد سعيد، شخصيت برجسته در حوزه پسااستعماري، خاطر نشان مي‌كند كه غرب و شرق هميشه حال نوعي نبرد هستند. قدرت‌هاي اروپايي خود را الگويي مي‌دانند كه دانش و قدرتي براي مديريت و اداره جوامع شرقي و ساير جوامع دارند. اروپايي‌ها ديگران را به‌عنوان مردم يا جامعه‌اي در نظر مي‌گيرند كه مي‌توانند زبان، ارزش‌ها و فرهنگ خود را شكل دهند و بر آن‌ها تحميل كنند. سيمين دانشور به‌عنوان نويسنده و مترجم ايراني، تأثير استعمار بريتانيا بر زندگي قبيله‌اي شيراز در طول جنگ جهاني دوم را به‌وضوح در رمان سووشون به تصوير كشيده است. مطالعه اين رمان در پرتو شرق‌شناسي سعيد نشان‌دهنده جوامع و مردمي است كه فرهنگ‌ها، مذاهب و اعتقادات مختلف توسط قدرت‌هاي سلطه‌گر بر آنها تحميل‌شده است