موشكافي بلاغي و تحليل زيبايي‌شناسي باب شير و گاو (الاسد و الثور) كليله و دمنه

موشكافي بلاغي و تحليل زيبايي‌شناسي باب شير و گاو (الاسد و الثور) كليله و دمنه

كليله‌و‌دمنه مجموعه‌اي از داستان‌هاي به هم‌پيوسته از زبان حيوانات است كه يكي از متون داستاني ارزشمند در ادبيات كلاسيك فارسي به‌شمار مي‌رود. اين اثر با اصالتي هندي، اولين بار به زبان سانسكريت نگاشته شد و در دوره انوشيروان به پهلوي و مجدد در قرن دوم، توسط اين‌مقفع به عربي درآمد. كه در نهايت در نيمه اول قرن ششم، نصرالله منشي، ترجمه‌اي آزاد به فارسي از آن ارائه داد. هدف از پژوهش حاضر، تحليل ويژگي‌ها و ابعاد بلاغي باب پنجم (باب شير و گاو) از ابواب هجده‌گانه اين اثر است. روش تحقيق، استفاده از روش تحليلي-توصيفي ‌به صورت بررسي موردي بوده و همچنين روش گردآوري اطلاعات، كتابخانه‌اي و ابزار گردآوري نيز، فيش‌برداري است. با عنايت بر يافته‌هاي پژوهش حاضر، مشخص شد كه نصرالله منشي در ترجمه خود از اين اثر، از انواع آرايه‌هاي بديعي (اعم از لفظي و معنوي) و بياني بهره جسته است؛ ميزان بهره از بديع لفظي در اين باب، بسيار گسترده و محسوس‌تر از بديع معنوي بوده و در اين بين، سجع و انواع آن، مشهود‌تر است. در حوزه بيان نيز علي‌رغم بهره‌مندي كليله‌و‌دمنه از صنايع چهارگانه بياني، تشبيه (به ويژه تشبيه مركب از نوع تمثيل)، از ويژگي‌هاي بارز و برجسته بوده و از كنايه و مجاز نيز به سبب نزديك‌تر شدن اثر به زبان عاميانه، بهره جسته است.