بازتاب محصول زراعي (برنج، گندم و پنبه) در دوبيتي هاي عامه مازندران

Reflecting agricultural products (rice, wheat and cotton) in popular couplets of Mazandaran

كشاورزي دانش و هنر كشت گياهان به منظور به دست آوردن محصول مي باشد. سرزمين ايران يكي از باستاني ترين مناطق كشاورزي در جهان است. در ميان قالب هاي شعري، دوبيتي، صميمي ترين و نزديك ترين قالبي است كه هم سراينده و هم مخاطب به آساني با آن ارتباط برقرار مي كند. در ادب عامه مي توان با آداب و رسوم، عقايد، افسانه ها، باورها، داستان‌ها، انگاره ها، چگونگي سازش و مدارا و تداوم حيات اجتماعي مردمان در هر دوره اي آشنا شد. شاعران مازندران با الهام از طبيعت سرسبز اطرافشان، بويژه گياهان، انديشه هاي اقتصادي، اجتماعي، عارفانه و عاشقانه خود را بيان مي كنند.كشاورزي شغل اصلي مردم اين ديار بوده است اما در خلال آن شاعر به معشوق و درد عشق نيز مي پردازد. بسامد شعرهاي عاشقانه بسيار است و رد پاي آن را در هرجايي مي توان ديد. اين پژوهش قصد دارد با روش توصيفي- تحليلي، بازتاب سه محصول ارزشمند (برنج، گندم و پنبه)را در دوبيتي هاي ادب عامه مازندران بررسي كند. بر اساس يافته‌هاي كتابخانه‌اي و ميداني پژوهش، 100 دوبيتي به اين محصولات ارزشمند اختصاص دارد كه بسامد محصول برنج بيشتر است. توصيف فصل بهار و نشاء برنج، حضور عاشق و معشوق در يك مزرعه هنگام كار، برداشت محصول گندم و جشن خرمن كوبي و يا ديدن معشوق در حال وجين محصول پنبه و گاه هم قسم شدنشان، زيبايي خاصي به اينگونه از دوبيتي ها مي بخشد. قابل ذكر است در هر سه محصول علاوه بر ارزش اقتصاديشان يك نكته مشترك وجود دارد و آن هم اينكه شاعر عاشق پيشه كه خود نيز كشاورز است در انتظار فروش محصول زراعي به سر مي برد تا بتواند خرج عروسي اش را در بياورد. اين مفاهيم به ظاهر ساده، گاه با بن مايه‌هاي اجتماعي، تعليمي و عاشقانه و گاه با مفاهيم گمشده اي همانند: بي عدالتي، زخم فقر، درد عشق و انتظار براي وصال همراه است.