مطالعه جايگاه زن در سينماي دفاع مقدس (نمونه موردي: فيلم سينمايي سفر به چزابه)

Studying the position of women in the holy defense cinema (case example: the film Journey to Chezabeh)

نقش زنان در سرنوشت يك جامعه اساسا غيرقابل انكار و غيرقابل اغماض است. بر اين اساس در هر پديده سرنوشت ساز و برجسته اي نمي توان از يك جنس يعني مردان سخن گفت اما زنان را در پرانتز گذاشت. موضوعي كه البته متاسفانه و به رغم حقايق و وقايع بارها در طول تاريخ رخ داده و ردپاي نوعي از ناديده انگاريِ عمدتا تعمدي يا ناآگاهانه در اين موضوع را مي توان پي گرفت.يكي از اين حوزه ها و ميدان ها كه نقش زنان در آن كمرنگ شده و در برخي از روايت ها به محاق رفته، سينماي دفاع مقدس و مقاومت است؛ هر چند سهم زنان در روايت‌هاي ثبت‌شده از جنگ هشت‌ساله بر پرده سينماها، سهمي حداقلي بوده است، اما اين به معناي آن نيست كه سينماي دفاع مقدس ايران از حضور زنان قهرمان و ماندگار محروم بوده است.  اين مقاله تلاش دارد تا به جايگاه زن در فيلم سفر به چزابه ساخته رسول ملا قلي پور (1374) بپردازد. نتايج پژوهش نشان مي دهد سفر به چزابه يكي از نخستين فيلم هايي است كه به زندگي و شخصيت زنان در صحه هاي جنگ تحميلي مي پردازد. در اين فيلم، كارگردان سعي مي كند با نگاه واقع گرايانه به شخصيت زن بپردازد و تصوير زن ايثارگر را با تصويري از يك زن فاعل در صحنه جنگ نشان دهد و تصاوير كليشه اي و منفعل زنان كه پيش از آن در سينماي دفاع مقدس رواج داشت آشنايي زدايي كند.