بررسي ابعاد دين داري سعدي شيرازي براساس نظريه ي گلاك و استارك

Examining the dimensions of Sadi Shirazi s religiosity based on Glock and Stark s theory

چالش هاي هويّتي در دنياي مدرن و كمرنگ شدن مؤلّفه ي دين داري در اين حوزه، موجب شده تا به كاركردهاي اجتماعي و فرهنگي دين و اهميّت آن در هويّت يابي افراد توجه بيش تري شود. لذا پژوهش گران در جامعه شناسي دين كوشيده اند تا شيوه هايي براي عملياتي كردن دين در زندگي مدرن ارائه نمايند. بدين منظور ابعاد گوناگوني را براي دين مطرح كرده اند. ازجمله ي آن ها، نظريه ي گلاك و استارك است كه پنج بُعد 1. اعتقادي، 2. مناسكي، 3. تجربي، 4. فكري و 5. پيامدي را ارائه كرده است. سعدي شاعري اخلاق گراست و دين داري از مهم ترين سرچشمه هاي اخلاق نزد او و از ابعاد مهم شخصيّتي وي به شمار مي رود. با مرور آثار سعدي مي توان الگوي گلاك و استارك در حوزه ي ديني را به خوبي در آن ها ملاحظه كرد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه سعدي به توحيد، نبوت و معاد معتقد است. همواره در طلب حقيقت بوده و در امر واجبات شريعت و سِير در طريقت، عمل گراست. وي با معرفت حاصل از تجربه هاي ديني، به ويژه ايمان به خدا و توجه به لطف و رحمت او، از ترس و نااميدي دوري مي كند. پيامدهاي همه ي اين جنبه هاي دين داري، در شخصيّت اخلاق گرا و نصيحت گر او متجلي مي شود و او مي كوشد تا از همه ي اين جنبه ها در جهت تعليم و تربيّت و اصلاح افراد جامعه و ايجاد صلح و آرامش در روابط انساني و درنهايت، ساختن جامعه اي آرماني با حضور انسان كامل استفاده نمايد. بنابراين، با بهره گيري از آثار سعدي و انديشه هاي او مي توان تا حدود زيادي به خودآگاهي اجتماعي و فرهنگي و در مرتبه ي بالاتر، خودآگاهي انساني دست يافت.