نقد و تحليل مضامين تعليمي در راحه الصدورراوندي

Criticism and analysis of didactic themes in Raha al-Sudor Rawandi

ادبيات تعليمي يكي از گسترده‌ترين انواع ادب فارسي است كه در اكثر آثار نظم و نثر مي‌توان رد پايي از آن يافت. ادبيات در همه جوامع رسالت خطير تربيتي را بر عهده دارد و شاعر و نويسنده با آگاهي از اين موضوع، تلاش مي كند در خلال آثار خود در هر نوع ادبي، وظيفه اصلي ادبيات را فراموش نكند. در آثاري كه به بيان تاريخ يك ملت يا يك سرزمين پرداخته اند، اگر چه هدف اصلي نويسنده به تصوير كشيدن جزئيات تاريخي است، اما گاه در خلال سطور كتاب مي توان تلاش نويسنده را براي احياي اصول اخلاقي مشاهده كرد. كتاب راحه الصدور و آيه السرور يكي از كتب معتبر تاريخي است كه در اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم با هدف بيان تاريخ سلاجقه عراق به نثر فارسي نگاشته شد. نويسنده كتاب، محمد راوندي، قلم توانايي در نگارش تاريخ به نثر فني داشته است. در بخش‌هايي از كتاب زبان او از تكلف دور مي گردد تا در حين بيان اتفاقات تاريخي به اصول اخلاقي و مؤلفه هاي تعليمي نيز بپردازد و خواننده علاوه بر آگاهي از گذشته خود، درس‌هايي پندآموز نيز فرا گيرد. نويسنده چونان ناصحي خردمند هر گاه كه فرصتي دست مي دهد، در قالب اندرز همگان را به سوي عالي ترين سجاياي اخلاقي فرا مي خواند. اگرچه روي سخن او با پادشاهان و وزيران و كارگزاران حكومت است، اما هر انسان خردمندي مي‌تواند با مطالعه كتاب بهره هاي فراواني از آن برگيرد. در اين نوشتار قصد داريم تا مضامين تعليمي و اندرزهاي اخلاقي موجود در متن اين كتاب را احصاء كرده و به صورت نظامند ارائه كنيم.