بررسي محتوايي قابوسنامه عنصرالمعالي كيكاووس بن وشمگير زياري

Analysis of the contents of Qaboosnama of the book of the Qur an of Kikavus bin Vashmighir Ziyari

تاريخ و تمدن ايران داراي بنيادها و زيرساخت‌هاي مستحكم علمي و فرهنگي است كه از جلوه‌هاي آشكار آن، تدوين پندنامه‌ها و سياست‌نامه‌ها بوده كه «خردمحوري» اساس آنها است. در زمرة اين آثار، اثر قابوس‌نامه است كه در چهل و چهار باب و با هدف ارشاد فرزندش، گيلانشاه تدوين شده است. با توجه به اوضاع سياسي و اجتماعي قرن‌هاي چهارم و پنجم هجري، پندهاي عنصرالنعالي به فرزندش با هدف تعليم و تربيت و از شيوة صحيح دهقاني تا شيوة صحيح مملكت‌داري است. اين پژوهش تلاش دارد تا با تكيه بر روش كتابخانه‌اي و فيش برداري از منابع موجود و روند تحليلي، به بررسي اجمالي محتوايي و ساختاري اين اثر بپردازد. در ذيل نتايج اين جستار، مبرهن شد كه قابوسنامه يكي از مهم‌ترين نصيحت‌نامه هاي ادبيات فارسي بوده و در واقع گنجينه‌اي است از اطلاعات سودمند در باب احوال اجتماعي و وضع زندگي طبقات مختلف مردم در عهد تأليف كتاب كه به عنوان يك فرهنگ‌نامه از تمامي سنت فرهنگي ايران مايه گرفته و در بسياري از موارد مرجع نويسندگان و شاعران فارسي زبان پس از خود بوده است.

The history and civilization of Iran has solid scientific and cultural foundations and infrastructures, which are obvious manifestations of the compilation of the constitutions and policies, which are based on intellectualism . Among these works is Qaboosnameh, which was compiled in forty-four chapters with the aim of guiding his son, Gilan Shah. According to the political and social situation of the 4th and 5th centuries of Hijri, the advice of Sanrat al-Naali to his son is for the purpose of education and training and from the correct way of farming to the correct way of running a country. This research tries to review the content and structure of this work by relying on the library method and taking samples from existing sources and the analytical process. According to the results of this research, it was revealed that Qaboosnameh is one of the most important advice letters of Persian literature and it is actually a treasure of useful information about the social conditions and living conditions of different classes of people during the authorship of the book, which is a dictionary of all the cultural traditions of Iran. It has inspired and in many cases has been the reference of Persian writers and poets after him.