بررسي تطبيقي شعر احمد شوقي و محمد تقي بهار (مطاله موردي علم و دانش)

A comparative study of the poetry of Ahmad Shoghi and Mohammad Taghi Bahar (case study of science and knowledge)

علم و دانش يكي از مسائلي است كه در طول تاريخ بدان بسيار توجه شده است. از آنجا كه علوم بلاغي بويژه علم بيان از همان قرون اوليه پيدايش شعر فارسي مد نظر شاعران بوده پس ميتوان هر يك از مقاصد چهارگانه آن را در اشعار شاعران مختلف بررسي كرد. در مسلمانان از گذشته هاي بسيار دور همواره پيشگامان علوم بودند و در واقع علم و دانش از ميان مسلمانان به ديگر سرزمين ها و ملل وارد شد اما در دوران انحطاط اين پيشگامي رو به افول نهاد، پس از گذشت دوران انحطاط، ادب معاصر با تنازع و سازگاري عوامل دروني و بيروني، جامعه عربي جنبشي جديد به خود گرفت. نويسندگان و شعراي اين دوره دوباره نهال اميدهاي خفته جامعه عربي را در عرصه انديشه و احساس بارور كردند. در اين ميان نام احمد شوقي با عنوان اميرالشعرا و محمد تقي بهار با عنوان ملك الشعراء تارك اين دوره مي درخشد. از آنجا كه بهترين راه شناخت شخصيت ها آثار بجاي مانده آنهاست، به همين جهت آنچه در اين مقاله مي آيد نگاهي است موضوعي - فارغ از اغراض ادبي - به شعر شوقي و بهار؛ كه طي آن ديدگاههاي اين دو شاعر در زماني بحراني نسبت به علم آموزي و دوري از جهل در جوامع اسلامي بالاخص مصر بررسي مي گردد. اين دو شاعر در زمينه تشويق به علم آموزي شباهت زيادي با هم دارند؛ زيرا در اشعارشان سابقه درخشان علمي مشرق زمين، مقايسه علم و جهل و ترغيب به ساختن موسسات آموزشي را براي مردم و جامعه متذكر شدند.