بررسي موانع نظريه پردازي در تحول علوم انساني اسلامي مطرح شده در انديشه امامين انقلاب

Exploring the Barriers of Theorizing in the Transformation of Islamic Human Sciences as Articulated in the Ideology of the Leaders of the Islamic Revolution in Iran.

هدف پژوهش پيش رو تبيين جايگاه نظريه پردازي در تحول علوم انساني اسلامي به مثابه ضرورت برخاسته از اهداف انقلاب اسلامي در بيانات امامين انقلاب و بررسي موانع پيش روي اين امر است.در اين پژوهش تلاش شده است تا با بررسي آثار و بيانات امامين انقلاب به علاوه بهره مندي از نظرات خبرگان علوم اسلامي و انساني، نسبت به اهميت امر نظريه پردازي در علوم انساني اسلامي و تحليل داده هاي حاصل، نقد هاي وارد بر اين امر در شرايط فعلي مورد بررسي قرار گيرند و در نهايت با ارائه مدلي جامع در قالب شبكه مضامين كه از كدگذاري مقولات و مفاهيم و دسته بندي آن ها استخراج شده است، موانع و كج كاركرد هاي اين فرآيند به تصوير كشيده شود. بر اساس پاره اي از يافته هاي پژوهش،فاصله گرفتن نظريه پردازان و تفكرات ايشان از اصول اسلامي نظريه پردازي وعدم بهره مندي از روش هاي منبعث از شارع جهت تعيين مشي نظريات، اصلي ترين علت عدم توفيق است. بررسي پايايي و روايي نتايج حاصل از اين پژوهش به كمك راهبردهاي بررسي همكار، مشاركتي بودن و انعكاس پذيري پژوهشگر انجام گرفته است..بر اساس اين پژوهش، عواملي چون علاقه به ثبات و عدم تمايل به تغيير، منافع شخصي و حزبي، ملاحظات مالي نسبت به ثبات در شرايط موجود، عدم اختصاص بودجه به فعاليتهاي مسير نظريه پردازي با توجه به زودبازده نبودن آن ها، عدم تمايل به حمايت از نظريه پردازان تحول، عدم توانايي لازم براي نگاه به علوم انساني از دريچه علوم اسلامي، از جمله موانع نظريه پردازي در تحول علوم انساني اسلامي هستند. برپايي باكيفيت جلسات كرسي نظريه‌پردازي، نوآوري، نقد و مناظره توسط اعضاء هيئت‌علمي دانشگاه‌ها مي‌توان فضاي خوبي براي ارائه ايده جديد و ديدگاه‌هاي نو در رشته‌هاي گوناگون فراهم آورد.

The aim of the present research is to elucidate the role of theorizing in the transformation of Islamic human sciences as necessitated by the goals of the Islamic Revolution in the statements of the leaders of the revolution, and to examine the obstacles in this regard. In this study, efforts have been made to critically analyze the works and statements of the leaders of the revolution, along with benefiting from the opinions of experts in Islamic and human sciences. The significance of theorizing in Islamic human sciences is explored, and the critiques directed at this process in current circumstances are examined. Finally, by presenting a comprehensive model in the form of a semantic network extracted through coding concepts and categorizing them, the obstacles and functional shortcomings of this process are illustrated. Based on some of the research findings, the main reason for the lack of success is the divergence of theoreticians and their thoughts from Islamic principles of theorizing and the failure to utilize methods derived from the Sharia for determining the theoretical policies. The reliability and validity of the results of this research have been assessed through collaborative investigation strategies, participatory approaches, and the researcher s reflexivity. According to this research, factors such as a preference for stability and reluctance to change, personal and partisan interests, financial considerations regarding stability in current conditions, the lack of budget allocation to theorizing activities due to their non-immediate returns, the unwillingness to support transformative theoreticians, and the inability to look at human sciences through the lens of Islamic sciences are among the obstacles to theorizing in the transformation of Islamic human sciences. Establishing high-quality theorizing sessions, promoting innovation, critique, and debate by university faculty members can create a conducive environment for presenting new ideas and perspectives in various fields.